De burger weet het beter? Een case-study naar burgerinitiatief Ringland
Summary
Dit is een onderzoek naar de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven,
uitgevoerd naar aanleiding van de vraag van de afdeling Strategische Verkenningen van
Rijkswaterstaat hoe zij het beste kan reageren op deze ontwikkeling. De
onderzoeksvraag is: welke lessen kunnen er door Rijkswaterstaat worden getrokken uit
de resultaten van casus Ringland wat betreft de toenemende professionaliteit van
burgerinitiatieven? Om deze vraag te beantwoorden is een case-study gedaan naar
Antwerps burgerinitiatief Ringland. Ringland is het idee van een groep architecten en
stedenbouwkundigen om de Antwerpse ringweg te overkappen. Dit idee past niet goed
binnen de plannen van de Vlaamse overheid. Ringland is echter zo populair bij de
Antwerpse bevolking dat de Vlaamse overheid bijna niet om Ringland heen kan. Voor de
case-study zijn twaalf semigestructureerde diepte-interviews afgenomen met
betrokkenen van Ringland, onder wie de oprichter, leden van het bestuur en enkele
vrijwilligers. De belangrijkste topics in de interviews zijn de motivatie van de
respondenten en de karakteristieken van de professionaliteit van Ringland. Daarnaast is
een literatuurstudie gedaan om inzicht te krijgen in welke maatschappelijke trends ten
grondslag liggen aan de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven en om
karakteristieken van professionaliteit bij burgerinitiatieven te onderscheiden. Ook zijn
twee werknemers van Rijkswaterstaat geïnterviewd om meer duidelijkheid te krijgen in
de huidige houding van Rijkswaterstaat ten opzichte van burgerinitiatieven. Uit de casestudy
naar Ringland bleek dat de professionaliteit vooral lag bij de hoeveelheid kennis en
expertise die in Ringland aanwezig is. Voor Ringland zijn mensen werkzaam in hun eigen
vakgebied. Zo is het idee Ringland uitgewerkt door professionals uit architectuur,
transporteconomie, stedenbouw en ruimtelijke planning. Daarnaast heeft Ringland een
slimme online communicatiestrategie en daarmee veel draagvlak opgebouwd. Ook
organiseert Ringland veel activiteiten zoals het Ringlandfestival om de bevolking mee te
krijgen. Ten slotte maakt Ringland goed gebruik van haar sociaal kapitaal, met een
vrijwilligersbestand van honderden burgers die de kans krijgen in hun eigen werkgebied
bij te dragen aan Ringland. Uit het interview met de werknemers van Rijkswaterstaat
bleek dat Rijkswaterstaat nog niet goed is ingesteld op de toenemende professionaliteit
van burgerinitiatieven. Conclusie was daarom dat het van belang is dat er bij
Rijkswaterstaat bewustwording wordt gecreëerd over de toenemende professionaliteit
van burgerinitiatieven zodat er consistentie komt en er concrete afspraken kunnen
worden gemaakt rond de samenwerking met burgers.