De burger weet het beter? Een case-study naar burgerinitiatief Ringland

Abstract

Dit is een onderzoek naar de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven, uitgevoerd naar aanleiding van de vraag van de afdeling Strategische Verkenningen van Rijkswaterstaat hoe zij het beste kan reageren op deze ontwikkeling. De onderzoeksvraag is: welke lessen kunnen er door Rijkswaterstaat worden getrokken uit de resultaten van casus Ringland wat betreft de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven? Om deze vraag te beantwoorden is een case-study gedaan naar Antwerps burgerinitiatief Ringland. Ringland is het idee van een groep architecten en stedenbouwkundigen om de Antwerpse ringweg te overkappen. Dit idee past niet goed binnen de plannen van de Vlaamse overheid. Ringland is echter zo populair bij de Antwerpse bevolking dat de Vlaamse overheid bijna niet om Ringland heen kan. Voor de case-study zijn twaalf semigestructureerde diepte-interviews afgenomen met betrokkenen van Ringland, onder wie de oprichter, leden van het bestuur en enkele vrijwilligers. De belangrijkste topics in de interviews zijn de motivatie van de respondenten en de karakteristieken van de professionaliteit van Ringland. Daarnaast is een literatuurstudie gedaan om inzicht te krijgen in welke maatschappelijke trends ten grondslag liggen aan de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven en om karakteristieken van professionaliteit bij burgerinitiatieven te onderscheiden. Ook zijn twee werknemers van Rijkswaterstaat geïnterviewd om meer duidelijkheid te krijgen in de huidige houding van Rijkswaterstaat ten opzichte van burgerinitiatieven. Uit de casestudy naar Ringland bleek dat de professionaliteit vooral lag bij de hoeveelheid kennis en expertise die in Ringland aanwezig is. Voor Ringland zijn mensen werkzaam in hun eigen vakgebied. Zo is het idee Ringland uitgewerkt door professionals uit architectuur, transporteconomie, stedenbouw en ruimtelijke planning. Daarnaast heeft Ringland een slimme online communicatiestrategie en daarmee veel draagvlak opgebouwd. Ook organiseert Ringland veel activiteiten zoals het Ringlandfestival om de bevolking mee te krijgen. Ten slotte maakt Ringland goed gebruik van haar sociaal kapitaal, met een vrijwilligersbestand van honderden burgers die de kans krijgen in hun eigen werkgebied bij te dragen aan Ringland. Uit het interview met de werknemers van Rijkswaterstaat bleek dat Rijkswaterstaat nog niet goed is ingesteld op de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven. Conclusie was daarom dat het van belang is dat er bij Rijkswaterstaat bewustwording wordt gecreëerd over de toenemende professionaliteit van burgerinitiatieven zodat er consistentie komt en er concrete afspraken kunnen worden gemaakt rond de samenwerking met burgers.