Kleding als indicator van waargenomen expertise: Het effect van een labjas in videovoorbeelden op leerresultaten en mind wandering.

Abstract

Het gebruik van videovoorbeelden in het onderwijs wordt steeds populairder. De praktijk heeft behoefte aan richtlijnen voor het ontwerp van videovoorbeelden, omdat er nog weinig bekend is over welke aspecten leren bevorderen. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen in hoeverre kleding die een model draagt in een videovoorbeeld effect heeft op de leerresultaten en mind wandering van leerlingen. Videovoorbeelden zijn een vorm van instructievideo’s waarin een model een vaardigheid stap voor stap aan de lerende voordoet. De kleding die zo’n model draagt laat een bepaalde indruk achter bij lerenden. Zo kan kleding competentie, autoriteit en expertise uitstralen. De verwachting is dat leerlingen over het algemeen meer aandacht hebben voor modellen die expertise uitstralen, waardoor er minder sprake is van afdwalende gedachten, ofwel mind wandering. Hierdoor zou er mogelijk meer geleerd kunnen worden. Uit de resultaten bleek dat geen significant effect bestond van kleding op leeropbrengst en mind wandering. Echter bleek voor cognitieve belasting een significant effect van kleding te bestaan. Proefpersonen die het videovoorbeeld bestudeerden waarin het model een labjas droeg hoefden zich hiervoor minder in te spannen. Hierdoor werd efficiënter geleerd, omdat minder inspanning geleverd wordt voor hetzelfde resultaat. Dit fenomeen wordt ook wel instructional efficiency genoemd. In de toekomst zou dit onderzoek gerepliceerd kunnen worden, maar met een grotere steekproef, meerdere kleding condities en meerdere modellen. Het advies voor de praktijk is om videovoorbeelden te ontwikkelen waarin een model high-expertise kleding draagt, omdat hierdoor lerenden efficiënter leren.