De Invloed van de Leerkracht-Leerling Relatie op de Taalprestaties bij Vmbo Leerlingen en Risicocumulatie als Moderator op Deze Relatie

Abstract

Doel: Eerder onderzoek toont aan dat de prestaties van de leerlingen in het Nederlandse onderwijs de afgelopen 20 jaar geleidelijk zijn afgenomen. Voornamelijk de dalende taalprestaties worden beschouwd als een van de hoofdoorzaken van een afname van de algemene onderwijsprestaties. Deze studie onderzocht de gelijktijdige en longitudinale relatie tussen de leerkracht-leerling relatie en de taalprestaties gemodereerd door risicocumulatie van leerlingen tussen de 12 tot 14 jaar oud. In deze studie werden twee componenten binnen de leerkracht-leerling relatie onderzocht, namelijk: nabijheid en conflict. Methode: Leerkrachten hebben vragenlijsten ingevuld om informatie over de leerkracht-leerling relatie en risicocumulatie over de leerlingen te delen. De taalprestaties zijn jaarlijks gemeten op basis van een aantal vaste taaltoetsen. De taaltoetsen en vragenlijsten zijn uitgevoerd in 2012, 2013 en 2014. Resultaten: Enkele voorspellers tonen aan dat de conflict factor binnen de leerkracht-leerling relatie een belangrijke negatieve voorspeller is voor gelijktijdig gemeten taalprestaties. De conflict factor heeft een gemiddelde effectgrootte op taalprestaties (R2 .09). Nabijheid daarentegen is niet significant en heeft een kleine effectgrootte op taalprestaties (R2 < .01). Multipele voorspellers tonen aan dat er een positief, significant verband is tussen de taalprestaties op één meetmoment en de taalprestaties op het volgende meetmoment (autoregressie effect). Ook is er een significant verband gevonden tussen nabijheid op T2 en taalprestaties op T3. Ten slotte hebben alle modellen van de multipele regressieanalyse een groot effect (R2 > .25). Conclusie: Conflicten binnen de leerkracht-leerling relatie hebben gelijktijdig een negatieve invloed en een gemiddeld effect op de taalprestaties bij leerlingen. Nabijheid heeft daarentegen geen significant effect en een kleine effectgrootte op taalprestaties. Bij de multipele regressieanalyse heeft nabijheid op T2 wel invloed op de taalprestaties op T3. Ook een autoregressie effect bij de taalprestaties over tijd komt uit dit onderzoek naar voren, waarbij er voor alle modellen een grote effectgrote aanwezig is. Aangezien er alleen een significante relatie is tussen nabijheid op T2 en taalprestaties op T3 moet dit met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Door de verschillen in leerkrachten kan dezelfde leerling immers een compleet andere relatie met een leerkracht ontwikkelen dan met een andere leerkracht.