Licht in de donkere stad: De invloed van kunstlicht op de ervaring van vrouwen in de openbare ruimte van de binnenstad van Alkmaar

Abstract

Kunstlicht in de stad heeft grote voordelen, maar ook nadelen. Kunstlicht in de openbare ruimte vraagt veel energie en zorgt voor lichtvervuiling, maar kunstlicht is cruciaal om de openbare ruimte te kunnen gebruiken in het donker. Voor sommige groepen is kunstlicht belangrijker dan voor andere groepen, uit de literatuur blijkt dat vrouwen donkere plekken in de stad ontlopen. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de rol van kunstlicht op de ervaring van vrouwen in de openbare ruimte in het donker. Dit doel wordt bereikt door een case study te doen in het centrum van Alkmaar, waarbij de volgende vraag centraal staat: Hoe beïnvloedt kunstlicht, tijdens de donkere uren, de ervaring van vrouwen in de openbare ruimte van het centrum van Alkmaar? Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag wordt een kwalitatieve onderzoeksstrategie toegepast. Na een uitgebreide literatuurstudie bestaat de dataverzameling uit observaties, walkalong interviews en expert interviews. Uit de resultaten blijkt dat verschillende soorten lampen in het centrum van Alkmaar invloed hebben op de ervaring van vrouwen in de stad. De lichten verhogen het veiligheidsgevoel, de sfeer en de verkeersveiligheid in de stad. Uit het onderzoek blijkt dat het kunstlicht in de stad nog steeds cruciaal is, maar dat een aantal lampen uitgezet kan worden. De straatlantaarns moeten aan blijven staan voor het veiligheidsgevoel, maar de commerciële lichten en sfeerlichten, die ook in grote getale aanwezig zijn in de binnenstad van Alkmaar, mogen volgens een aantal van de gesproken vrouwen uitgezet worden. Bovendien hebben de vrouwen voorkeur voor warm gelig licht, terwijl de gemeente Almaar steeds meer wit fel licht gaat toepassen in de openbare verlichting. Dit laat zien dat er een frictie is tussen de geplande openbare ruimte en de beleefde openbare ruimte. Een aanbeveling is om in de toekomst vanuit de beleving van de gebruikers het beleid openbare verlichting op te stellen, waarbij het behouden van het donker een integraal onderdeel van het gemeentelijke beleid moet zijn.