De invloeden van type taalgebruik en geslacht in misdaadberichten: Een objectieve beoordeling van dader en slachtoffer

Abstract

In dit eindwerkstuk wordt onderzocht hoe het type taalgebruik en het geslacht van een slachtoffer invloed hebben op de beoordeling van een dader van een misdrijf. Reeds bestaande onderzoeken bewezen dat type taalgebruik hier een significant effect op heeft. De literatuurstudie vormde de hypothese dat een dader meer verantwoordelijk wordt gehouden bij actief taalgebruik dan bij passief taalgebruik en bewees tevens dat het geslacht van de dader een rol speelt bij zijn of haar beoordeling. Literatuur over de mogelijke invloed van het geslacht van een slachtoffer ontbrak. Wel wordt verwacht dat een vrouwelijk slachtoffer er voor zorgt dat de dader meer verantwoordelijk wordt gehouden, ten opzichte van een mannelijk slachtoffer. Om deze verwachtingen te toetsen zijn er vier versies over één tekst gemaakt, welke van elkaar verschillen in type taalgebruik (actief vs. passief) en het geslacht van het slachtoffer (man vs. vrouw). Respondenten krijgen random één tekst te lezen, waarna zij vervolgens een vragenlijst in moeten vullen. Deze vragenlijst bevat stellingen waarover de respondenten moeten aangeven in hoeverre zij het hiermee eens zijn. Uit de resultaten blijkt dat een dader inderdaad meer verantwoordelijk wordt gehouden bij actief taalgebruik, ten opzichte van passief taalgebruik. De verwachting dat een vrouwelijk slachtoffer er voor zorgt dat een dader meer verantwoordelijk wordt gehouden, kan nog niet worden bewezen. Wat betreft type taalgebruik is er in dit onderzoek een hoofdeffect gevonden. Het sluit aan bij de reeds bestaande literatuur en het kan als aanvulling hierop dienen. Het verwachtte hoofdeffect van geslacht bleef uit, wat veroorzaakt kan worden door verschillende aspecten. Wel werd de dader in de condities met een vrouwelijk slachtoffer negatiever beoordeeld dan de dader in de condities met een mannelijk slachtoffer. Aannemelijk lijkt dat het geslacht van het slachtoffer wel degelijk van invloed is. Dit onderzoek geeft dus genoeg aanleiding tot vervolgonderzoek.