Een schuld-appel bij varkensvlees; Het effect van Slechter Leven stickers op compassie en schuldgevoelens bij mannen en vrouwen
Summary
Inleiding Hoewel dierenwelzijn door de jaren heen steeds belangrijker geworden is voor
de (vlees)consument, heeft het grootste gedeelte van het verkochte vlees nog geen Beter
Leven Keurmerk, het drie-sterrenkeurmerk van de dierenbescherming dat de consument helpt
bij het maken van een diervriendelijke(re) vleeskeuze. Arjen Lubach initieerde daarom in
september 2017 een actie met Slechter Leven stickers: deze vertellen de (vlees)consument hoe
slecht het dier geleefd heeft. Deze stickers doen een schuld-appèl op de consument. Met
behulp van de theorie van Beredeneerd Gedrag en Cognitieve Dissonantie wordt onderzocht
of vlees met en zonder een Slechter Leven Keurmerk, bestaande uit tekst en/of een
afbeelding, verschillende emoties oproept bij mannelijke en vrouwelijke vleesconsumenten.
Methode Onder 92 Nederlandse masterstudenten zijn via Thesistools vragenlijsten
afgenomen. Hun antwoorden zijn met behulp van SPSS op groepsniveau geanalyseerd op
verschillen in gevoelens (schuldgevoel, ongemak, medelijden en compassie) tussen
verschillende stimuluscondities (controle vs. tekst vs. tekst + afbeelding). Daarbij is specifiek
gekeken naar het verschil in keuze voor het vleesproduct (vlees met Slechter Leven Keurmerk
vs. vlees zonder Slechter Leven Keurmerk), geslacht (man vs. vrouw) en genderidentificatie
(hoge vs. lage score op de Nederlandse Sekse-Identiteit Vragenlijst).
Resultaten Respondenten kozen niet vaker voor vlees met een Beter Leven Keurmerk in de
experimentele condities. De respondenten in de tekst + afbeelding conditie rapporteerden wel
hogere mate van schuldgevoelens voor het dierenleed en compassie voor de dieren.
Vrouwelijke respondenten kozen vaker voor vlees met een Beter Leven Keurmerk dan
mannelijke respondenten. Daarnaast bleken respondenten met een hoge masculiniteit minder
last van schuldgevoelens te hebben. De relatie tussen schuldgevoelens en masculiniteit hing
niet af van de studieconditie.
Discussie Een schuld-appèl door middel van een Slechter Leven Keurmerk liet
respondenten meer schuldgevoelens en compassie voor dieren ervaren dan respondenten die
niet blootgesteld werden aan het schuld-appèl. Echter, deze gevoelens leidden niet tot een
andere vleeskeuze. Of respondenten schuldgevoelens ervaarden leek in grotere mate af te
hangen van genderidentificatie: respondenten met een hoge masculiniteitsscore bleken minder
last van schuldgevoelens te hebben. Omdat de respondenten niet vaker kozen voor vlees met
een Beter Leven Keurmerk kozen na het zien van een schuld-appèl is het op basis van dit
onderzoek niet aannemelijk dat een schuld-appèl ook leidt tot een verandering in de
vleeskeuze