De spirituele dimensie van het duurzaamheidideaal

Abstract

Dit eindwerkstuk komt voort uit de toegenomen belangstelling voor spiritualiteit in de Nederlandse samenleving, evenals voor de integratie van spiritualiteit in een duurzaamheidvisie. In de wetenschappelijke literatuur is er een trend gezien van een specifieke vorm van hedendaagse spiritualiteit met betrekking op de natuur, als ook zorg voor de natuur (Lynch 2007, Taylor 2001,2010, Hedlund- de Witt 2011). Dit kwalitatieve onderzoek exploreert de dimensie die hedendaagse spiritualiteit of New Age inneemt ideeën over duurzaamheid. De centrale onderzoeksvraag is: In hoeverre wordt het duurzaamheidideaal beïnvloedt door ideeën uit hedendaagse spiritualiteit of New Age? Hierbij zijn acht respondenten geïnterviewd en is er gekeken in hoeverre elementen uit de ideologie van hedendaagse spiritualiteit in het door de respondenten geschetste persoonlijke duurzaamheidideaal aanwezig waren. Er blijken zeven thema’s met regelmaat terug te komen in de duurzaamheidideaal van de respondenten: het bestaan van een goddelijke realiteit, de goddelijkheid van de mens zelf, de goddelijkheid/heiligheid van de natuur, een gevoel van onderlinge verbondenheid of holistisch wereldbeeld en het daarbij behorende verantwoordelijkheidsgevoel, individualisme dat zelfontwikkeling en non-materialisme benadrukt, een gevoel van urgentie en crisis en een zoektocht naar nieuwe warden en verandering door meditatie, gebed, positieve intenties en zelfreflectie.