Democratisch burgerschap in het voortgezet onderwijs. Een comparatieve rapport- en handboekanalyse voor het vak maatschappijleer in relatie tot het burgerschapsonderwijs in Nederland 1976-2013

Abstract

Het vak maatschappijleer is op dit moment meer dan veertig jaar een punt van discussie. Dit onderzoek gaat over de mogelijke verandering binnen het vak maatschappijleer op het gebied van overheidsbeleid en op het gebied van onderwijs. Een comparatieve historische rapport- en handboekanalyse geeft inzicht in de richting die het vak maatschappijleer in relatie tot burgerschapsonderwijs vanaf midden jaren zeventig is opgegaan en hoe dit zich heeft ontwikkeld. In deze scriptie wordt onderzoek gedaan naar het vak maatschappijleer in relatie tot het burgerschapsonderwijs. De kern van het onderzoek is een rapportanalyse van vier adviesrapporten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid en de Onderwijsraad. Verder wordt met behulp van handboekanalyse geïnventariseerd welke aspecten van burgerschap worden benadrukt in vier handboeken voor het vak Maatschappijleer. Daarbij wordt gekeken in hoeverre de lesstof van het handboek ingaat op het stimuleren en ontwikkelen van democratische vaardigheden bij leerlingen. De vraagstelling van dit onderzoek luidt: Op welke manier is de lesstof van het vak maatschappijleer in relatie tot het burgerschapsonderwijs in het voortgezet onderwijs op het onderwijsniveau havo/bovenbouw inhoudelijk veranderd in Nederland tussen 1976-2013?