A meal to the end of the world: eten als ondersteuning van Perfect Sense

Abstract

Er is weinig geschreven over eten in de apocalyptische film. Uit de literatuur van Newbury, Retzinger en Forster blijkt dat eten in dit genre vooral symbool staat voor doembeelden of onheilsboodschappen. In dit onderzoek analyseer ik PERFECT SENSE (David Mackenzie, 2011), een apocalyptische film waarin eten een positievere rol lijkt te hebben. Mijn onderzoeksvraag is: Hoe ondersteunt en verduidelijkt eten het apocalyptische thema in PERFECT SENSE? Via de ‘voedsellens’ van Baron, Carson en Bernard maak ik een tekstanalyse van PERFECT SENSE. Deze voedsellens pas ik toe met behulp van de analysemethode van Verstraten, waarbij ik vooral de begrippen genre, focalisatie, voice-over, spektakel, kadrering en mise-en-scène inzet. Voedsel – en dan vooral het gebrek daaraan – en de wijze van eten onderstrepen in veel apocalyptische films de ondergang. Doorgaans gaat dit ook vergezeld met destructief getint spektakel. Dat is niet het geval in PERFECT SENSE. Het gebruikelijke spektakel ontbreekt. Wel kent de film een andere, esthetische vorm van spektakel, waarbij vooral gebruik wordt gemaakt van indringende, tot de verbeelding sprekende beelden. Voedsel en de bereiding van eten spelen daarin een essentiële rol. Belangrijker nog is het aandeel van eten in het narratief. In PERFECT SENSE vallen door een virus bij alle mensen één voor één de zintuigen uit. Door voedsel op een andere wijze te bereiden, proberen de hoofdpersonen zich hier op in te stellen. Eten staat daarom symbool voor het aanpassingsvermogen van mensen en de verzorging van hun lotgenoten, waarmee het thema van deze film haaks staat op dat van andere apocalyptische films. Zelfs scènes die aansluiten bij de gangbare behandeling van de apocalypse – zoals het onbeheerst, zombie-achtig eten van rauw voedsel – blijken uiteindelijk de aanzet voor een positievere boodschap. Hoewel het einde ultiem apocalyptisch is, is PERFECT SENSE juist door de bijzondere rol van eten een tedere en liefdevolle film.