Concurrentie in het Enschedese bioscoopbedrijf in een tijd van expansie (1950-1958)

Abstract

In tegenstelling tot de vooroorlogse periode is er weinig onderzoek gedaan naar de naoorlogse periode van het Nederlandse bioscoopbedrijf. Om een bijdrage te kunnen leveren aan de naoorlogse geschiedenis van een nationale filmcultuur is het volgens de historicus Allen noodzakelijk om deze te benaderen op lokaal niveau. De jaren vijftig waren voor het Nederlandse bioscoopbedrijf een periode van expansie, zo ook in Enschede. Gedurende de jaren vijftig breidde het Enschedese bioscoopbedrijf zich uit met vier bioscopen en verdwenen er twee. Hoe speelden de bestaande bioscoopexploitanten in op de komst van de nieuwe bioscopen in Enschede gedurende de jaren vijftig? Vanuit een bedrijfs-historisch perspectief is er gekeken naar veranderingen in bedrijfsstrategieën van de bioscoopexploitanten. Filmadvertenties, documenten rond de aanvraag van nieuwe bioscopen uit het NBB-archief en artikelen uit het lokale dagblad Tubantia hebben inzicht verschaft in de veranderingen in de bedrijfsstrategieën op het gebied van concurrentie, technologische innovatie en de filmprogrammering. In 1950 waren er twee bioscoopexploitanten actief in Enschede, de Firma Koper en de Firma Serlie. Uit het onderzoek is gebleken dat de concurrentiestrijd tussen deze twee bioscoopexploitanten groot was. Dit kwam onder andere tot uiting in de bezwaarschriften van de Firma Serlie bij een nieuwe bioscoopaanvraag van de Firma Koper. Zowel de bestaande als de nieuwe bioscopen werden constant voorzien van de nieuwste technologische mogelijkheden op het gebied van de vertoningspraktijk. De komst van de nieuwe bioscopen bleek vooral de bedrijfsstrategieën voor de filmprogrammering te beïnvloeden, zo bleek uit het programmeringsonderzoek. De Firma Serlie paste de filmprogrammering van Cinema Palace aan gedurende de jaren vijftig, zodat deze aansloot bij de gehanteerde programmeringsstrategie van de Firma Koper.