Duurzaam ondernemen op de rails

Abstract

Deze scriptie belicht de onderzoeksvraag: ‘Hoe geven middenmanagers betekenis aan duurzaam ondernemen (DO) bij de Nederlandse Spoorwegen (NS) en welke invloed kan dit hebben op het organisatieveranderingsproces?’ Deze vraag komt voort uit de probleemstelling dat de NS-afdeling Duurzaam Ondernemen een afstand ervaart tussen strategie en werkvloer in de implementatie van het programma DO. NS-middenmanagers staan in dit etnografisch onderzoek centraal, omdat zij de brug vormen tussen strategie en werkvloer. NS wordt door middenmanagers ervaren als een verzameling van autonome bedrijfsonderdelen en bedrijfsculturen. Ook de NS-medewerkers genieten een relatief grote mate van zelfstandigheid. Deze zelfstandigheid maakt organisatieveranderingen bij NS tot interne verkoopprocessen. Binnen deze verkoopprocessen ervaren de middenmanagers het thema duurzaamheid als ‘zacht’ en ‘secundair’. Het programma DO leidt bij NS-middenmanagers bovendien tot een identiteitsvraag: ‘Wat wil NS zijn?’ Zolang deze vraag op strategisch niveau onvoldoende wordt beantwoord, wordt het programma DO geïnterpreteerd als een verzameling van (positieve) initiatieven zonder helder kader van betekenis. Tot slot leeft er binnen NS de angst voor sociale uitsluiting, in het geval van een te grote verbondenheid met het thema duurzaamheid. De belangrijkste conclusie is dat er voor NS-middenmanagers onvoldoende ‘verkooppotentieel’ is ontwikkeld om het programma DO te vertalen naar de werkvloer. Hierdoor blijft DO voornamelijk een thema op strategisch niveau. De belangrijkste aanbeveling voor het programma DO is dat het zich moeten richten op het realiseren van duurzame KPI’s voor middenmanagent. De onderzoeksresultaten kunnen gegeneraliseerd worden naar andere organisaties, op basis van vergelijkbaarheid.