'Een gezamenlijke aanpak op 'onze' prostitutiezones'.

Abstract

Vraagstukken waar organisaties (zowel in de profit als in semi-profit en non-profit sector) mee te maken krijgen zijn steeds complexer en omringd met onzekerheden. Deze complexiteit en onzekerheden onstaan doordat meerdere beleidsterreinen betrokken zijn bij vraagstukken. Vanaf de jaren ’70 kwam daarom het netwerk-denken steeds meer op. Een benadering waarbij het samenbrengen van beleidsterreinen van groot belang is. De netwerkbenadering staat centraal in dit onderzoek.

Het prostitutievraagstuk is te typeren als een complex probleem, waarbij vraagstukken zowel op veiligheid als zorg zijn gericht. Om deze beleidsterreinen samen te brengen is in de gemeente Utrecht in 2005 een netwerk (Vinger Aan de Pols tippelzone) opgericht voor partijen die betrokken zijn bij de tippelzone. Nadat deze aanpak in 2009 een succes bleek en het prositutievraagstuk op het Zandpad (raamprostitutie) complexer bleek te zijn dan is eerst aangenomen werd, is voor de partijen van het Zandpad een vergelijkbaar netwerk (Vinger Aan de Pols Zandpad) opgericht in 2010. Beide netwerken hebben de structuur van een overleg en komen eens in de vier of zes weken samen. Door een netwerk op te richten proberen partijen het Utrechtse prostitutiebeleid succesvoller uit te voeren. Daarom is het van belang te achterhalen op welke wijze partijen samenwerken in het netwerk en hoe zij daarop kunnen sturen om de netwerksamenwerking te verbeteren. Daardoor staat de volgende vraag centraal: 'Wat kan netwerkmanagement bijdragen aan een gezamenlijke aanpak van het VAP om te komen tot een succesvolle uitvoering van het prostitutiebeleid?’.

Aan de hand van bestaande theorie zijn vijf analystische en evaluerende deelvragen gevormd. Door onderzoek van theorieën is achterhaald met welke soorten onzekerheden partijen te maken krijgen en wat kenmerken zijn van netwerksamenwerking. Vervolgens is uitgezocht op welke wijze partijen netwerkmanagement kunnen inzetten en welke instrumenten daarbij bruikbaar zijn. Tot slot is beschreven wanneer sprake is van een succesvolle uitvoering van het prostitutiebeleid. Om een antwoord te kunnen geven op de vijf deelvragen zijn twaalf (oud)deelnemers geïnterviewd van het VAP-tippelzone en het VAP-Zandpad. Twee overleggen van het VAP-tippelzone en twee overleggen van het VAP-Zandpad zijn geobserveerd en een veelheid aan documenten is geanalyseerd. Voor beide overleggen is een antwoord geformuleerd op de centrale vraag, waarbij ook beide VAP’s zijn vergeleken.

Het VAP-tippelzone verschilt met het VAP-Zandpad in tijdsdimensie en complexiteit. Het VAP-Zandpad is later opgericht. Dit is merkbaar doordat het proces van netwerkmanagement zich in een minder verder gevorderde fase bevindt. Daarnaast bestaat het VAP-Zandpad uit meer partijen en zijn de beleidsterreinen veiligheid en zorg ongeveer evenveel van toepassing. Daarentegen houdt men in het VAP-tippelzone zich gehoudingsgewijs meer bezig met de zorgkant. Het VAP-tippelzone zien deelnemende partijen nog steeds als een succes. Concrete successen die deze partijen hebben behaald zijn het invoeren van een vergunningstelsel, de communicatie rondom City Campus Max en de zone is een stuk beheersbaarder dan bijvoorbeeld achttien jaar geleden. De leden van het VAP-Zandpad zijn nog aan het aftasten op welke wijze zij meer voor elkaar kunnen betekenen. In de uitvoering van het prostitutiebeleid zijn nog geen concrete succesvolle resultaten behaald. Partijen hebben echter wel gezamenlijk een informatieboekje gemaakt voor de registratiegesprekken. De GG&GD is begonnen met de registratiegesprekken van de prostituees. De uitwerking van het registratiesysteem zou moeten blijken na de volledige invoering ervan. Ook hebben partijen elkaar beter leren kennen. Er is sprake van contact dat voorheen niet bestond. De toekomst moet uitwijzen in hoeverre concrete succesvolle resultaten tot stand komen.

Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat netwerkmanagement bijdraagt aan een gezamenlijke aanpak. Er gaat echter wel tijd overheen voordat sprake is van een succesvolle uitvoering van het prostitutiebeleid. Het doorlopen van meerdere fasen van netwerkmanagement is nodig voordat het zijn vruchten afwerpt op een gezamenlijke aanpak en een succesvolle uitvoering van het prostitutiebeleid. Door de verschillen tussen de VAP’s is het van belang dat de partijen van het VAP-Zandpad niet het eindresultaat (onder andere het protocol) van VAP-tippelzone kopiëren, maar het proces.