De Relatie tussen Executieve Functies en Lees- en Rekenvaardigheid bij Kinderen in het Speciaal Basisonderwijs

Abstract

Achtergrond: Kinderen in het speciaal basisonderwijs hebben veel te maken met lees- en rekenproblemen. Onderzoek naar executieve functies is gewenst voor het ontwikkelen van passende interventies. Doel: Inzicht verkrijgen in de relatie tussen inhibitie en werkgeheugen en de voorbereidende/beginnende en gevorderde lees- en rekenvaardigheden van kinderen in het speciaal basisonderwijs. Methode:144 SBO kinderen maakten de Keep Track, Odd One Out, Flankerfish, Heartsflower en Raven SPM. Lees- en rekengegevens werden opgevraagd. Correlaties en regressie analyses zijn uitgevoerd. Resultaten: Inhibitie en werkgeheugen zijn van significante invloed op leesvaardigheid, waarbij hun invloed sterker is op beginnende leesvaardigheid. Executieve functies zijn mediatoren in de relatie tussen beginnende/gevorderde leesvaardigheid en de executieve functies, behalve inhibitie in de relatie tussen werkgeheugen en gevorderde leesvaardigheid. Intelligentie is geen mediator in de relatie tussen beginnende/gevorderde leesvaardigheid en de executieve functies. Voor rekenvaardigheid vertoont alleen werkgeheugen een significante relatie met gevorderde rekenvaardigheid. Er is geen mediërend effect gevonden van intelligentie en van de beide executieve functies op deze relatie. Conclusie: De executieve functies zijn van invloed op leesvaardigheid, maar vermoedelijk hangt beginnende leesvaardigheid samen met andere onderdelen van inhibitie dan gevorderde leesvaardigheid. Meer onderzoek hiernaar is wenselijk, zodat een doeltreffende interventie voor leesvaardigheid op basis van executieve functies kan worden ontwikkeld. Voor rekenvaardigheid lijkt de inhibitiefactor geen significante verschillen in prestaties te kunnen verklaren. Daarnaast vertonen de executieve functies geen samenhang met voorbereidende rekenvaardigheid, mogelijk door verschillen in operationalisering. Onderzoek naar de relatie tussen executief functioneren en specifieke onderdelen van rekenvaardigheid is gewenst.