Taalontwikkeling bij peuters; de samenhang tussen foneemidentificatie, verbaal werkgeheugen en woordenschat bij 2- en 3-jarigen

Abstract

Diverse studies hebben relaties gevonden tussen woordenschat, verbaal werkgeheugen en/of fonologische verwerking bij kinderen. Er zijn echter geen onderzoeken bekend die ook foneemidentificatie als maat voor fonologische verwerking hebben meegenomen of kijken naar verschillen tussen twee leeftijdsgroepen van peuters. Het eerste doel van dit onderzoek is kijken naar de samenhang tussen foneemidentificatie, verbaal werkgeheugen en woordenschat bij twee- en driejarige peuters in Nederland. Daarnaast zal een vergelijking tussen deze twee leeftijdgroepen gemaakt worden. In dit onderzoek zijn 24 tweejarige en 78 driejarige peuters, individueel, op drie taalvaardigheden getest: foneemidentificatie, verbaal werkgeheugen en woordenschat. Door middel van correlatieanalyses is de relatie tussen de drie variabelen onderzocht. Uit de resultaten blijkt dat er op tweejarige leeftijd een positieve relatie bestaat tussen foneemidentificatie en verbaal werkgeheugen, tussen foneemidentificatie en woordenschat en tussen verbaal werkgeheugen voor ‘niet-woordachtige’ woorden en foneemidentificatie. Op driejarige leeftijd bestaat er een positieve relatie tussen verbaal werkgeheugen voor ‘woordachtige’ woorden en foneemidentificatie. Bij beide groepen bestaan positieve relaties tussen verbaal werkgeheugen en woordenschat en tussen verbaal werkgeheugen voor woordachtige woorden en woordenschat. Deze resultaten laten zien dat taalvaardigheden al op jonge leeftijd met elkaar samenhangen. Echter, de specifieke samenhangen die gevonden worden, lijken leeftijdsafhankelijk.