Verborgen gevangenen. De (maatschappelijke) positie van Duitse krijgsgevangenen in Nederland na de Tweede Wereldoorlog

Abstract

De Nederlandse geschiedenis kent stukken verborgen geschiedenis, zeker als het aankomt op duistere traumatische episodes. In dit kader worden krijgsgevangenen, die direct na de Tweede Wereldoorlog in Nederland verbleven, onderzocht. Dit stuk geschiedenis wordt nauwelijks herinnerd en dit onderzoek gaat in op waarom dat is. De historiografie gekenmerkt door Lou de Jong en zijn moraliteit is bepalend. Hierbij wordt stilgestaan bij de consequenties van zijn werk voor latere geschiedschrijving en herinnering. Hoe de conventie van Genève werd gevolgd geeft een beeld van de Nederlandse behandeling van Duitse krijgsgevangenen in Walcheren en IJmuiden. Algemene consensus dat dit keurig verliep wordt hier genuanceerd. Een kwalitatieve analyse van onder meer beleidstukken, brieven en sanctieverslagen suggereert een discrepantie tussen de conventie van Genève en de ervaringen van de gevangenen. Analyse van de herinnering aan de hand van vergelijking met Denemarken en Finland toont een opvallende Nederlandse situatie met enkele gelijkenissen en veel verschil, waarbij de herinnering aan dit eigen moeilijke verleden ontbreekt. Ondanks beperkingen is dit een stap naar meer openheid en herinnering.