“Van dornen of gescutte uut te doen comen sonder sniden” Yperman’s Cyrurgie in zijn tijd. Rehabilitatie van de militaire chirurgie begin 14e eeuw

Abstract

Binnen de militair-geneeskundige geschiedschrijving werd doorgaans aangenomen dat er in de middeleeuwen geen noemenswaardige chirurgische verzorging op het slagveld aanwezig was. Daarnaast stelt men dat er van enig geneeskundig niveau geen sprake was. Een dergelijke aanname is op zijn minst eenzijdig. De zorg op het westeuropese slagveld en specifiek de behandeling van pijlwonden kende wel degelijk een ontwikkeling. De chirurgische literatuur van de dertiende en veertiende eeuw is juist zo interessant omdat ze het begin toont van kritisch denken over onfeilbaar geachte kennis. Daarbij werd veelvuldig gekopieerd en aangevuld, maar juist dit zich bewust verhouden tot bestaande autoriteiten wijst op ontwikkeling. De overgeleverde chirurgieën van Henri de Mondeville uit Parijs, Jan Yperman uit Ieperen in Vlaanderen, en Thomas Scellink uit Thienen in Vlaams-Brabant gaan uitgebreid in op de verwijdering van pijlen en wondbehandeling.