'Een geslaagde kruising tussen Miss Marple en Jessica Fletcher' Een exploratief onderzoek naar vrouwelijke speurders in de Nederlandstalige misdaadroman
Summary
Bij veel mensen gaat er een belletje rinkelen als de naam Agatha Christie genoemd wordt: ‘Christie, schreef die geen detectives?’ Inderdaad, die Agatha Christie. Bedenker van de slimme oude dame Miss Jane Marple.
Naast de serie misdaadromans waarin Miss Marple een rol speelt, bestaan er nog veel andere Engelse of Amerikaanse detectives met een vrouw in de hoofdrol. Maar hoe zit dat eigenlijk in Nederland? Zijn er in Nederland ook series waarin vrouwen de speurdersrol op zich nemen?
Met dit onderzoek en het schrijven van deze scriptie heb ik ontdekt dat het antwoord op bovenstaande vraag bevestigend kan zijn. Nadat ik allereerst een lijst heb gemaakt van Nederlandse detectives waarin vrouwelijke personages de speurdersrol vervullen, heb ik uit deze lijst twee auteurs gekozen en ben ik mij verder gaan verdiepen in hun werk. Om meer te weten te komen over de Angelsaksische tradities in de misdaadliteratuur ben ik studies over het onderwerp gaan bestuderen en heb ik in deze scriptie eerst de algemene geschiedenis van het genre en de opkomst en ontwikkeling van de vrouwelijke speurder beschreven. Hierna heb ik beide speurders (en de romans) gekarakteriseerd aan de hand van een door mij samengesteld kader. Aan de hand van deze karakterschetsen heb ik de speurders vergeleken met elkaar en met de tradities van de misdaadliteratuur.
De gekozen auteurs Margreet Wijnstroom en Ina Bouman hebben allebei meerdere romans geschreven met een vrouwelijke speurder in de hoofdrol. In de verhalen van Wijnstroom was die rol weggelegd voor Ali van Mourik, een oudere dame die zaken oplost in en rond haar woonplaats Bloemendaal. Bouman schreef over haar lesbische speurder, Jos Welling. Beide series passen in de tradities en de geschiedenis van de misdaadliteratuur. Wijnstroom heeft zich duidelijk laten inspireren door Agatha Christie en heeft van Ali van Mourik een moderne ‘Miss Marple’ gemaakt, terwijl Bouman zich aansluit bij de feministische misdaadromans die op het moment dat zij haar eerste twee romans schreef erg populair waren. Vooral deze romans over Jos Welling zouden in het licht van het feminisme interessant kunnen zijn voor verder onderzoek.