Hoe communiceren Nederlandse Verpleegkundigen met patienten die slecht Nederlands spreken?

Abstract

Doel: Goede communicatie in de verpleegkunde is essentieel voor de patiënttevredenheid en voor goede zorgresultaten. Deze staan onder druk bij allochtone patiënten die slecht Nederlands spreken. De vraag is welke communicatieve interventies Nederlandse verpleegkundigen gebruiken bij deze groep en wat de motieven voor die interventies zijn. Methode: Het kwalitatief etnografisch onderzoek met participerende observaties en groepsinterviews vond plaats op een afdeling in een algemeen ziekenhuis. Resultaten: De communicatieproblemen worden door de verpleegkundigen als zwaar ervaren. De interventies bestaan vooral uit het inschakelen van de familie; tolken worden niet gebruikt. De motieven voor deze interventies zijn gebaseerd op stereotypische verklaringen voor het gedrag van deze patiënten. Er is weinig reflectie op de eigen motieven. Men legt zich neer bij de problemen. Discussie: Het inschakelen van familie en het ondergebruik van tolken zijn internationaal veelvuldig beschreven. Door stereotypische verklaringen wordt afbreuk gedaan aan een patiëntgerichte benadering. Mogelijk is het contact minder zwaar bij meer interculturele communicatieve vaardigheden. Conclusie: In de communicatie met slecht Nederlands sprekende allochtone patiënten maken de onderzochte verpleegkundigen vooral gebruik van familie, niet van tolken. Motieven worden vooral ingegeven door stereotypische verklaringen van patiëntengedrag. Er is nauwelijks reflectie op het eigen handelen.