Welke vakdidactische keuzes worden gemaakt in een les over migratie? Een kwalitatief onderzoek vanuit het oogpunt van aardrijkskundedocenten

Abstract

Uit onderzoek is blijkt dat het publieke debat over migratie gepolariseerd is geraakt en vaak losstaat van de realiteit (De Haas, en Musch, 2023). Dit wordt versterkt door stereotypen beelden over migratie die leerlingen vaak tegenkomen (Van Manen, 2021). Het onderwijs heeft daarom een belangrijke rol voor het bevorderen van kennis, empathie en kritisch denkvermogen omtrent migratie (Brožová et al., 2023). Aardrijkskunde biedt vanuit een ruimtelijk perspectief een kans om migratie genuanceerd te behandelen (Krause et al., 2014). Ondanks de belangrijke rol zijn de officiële leerdoelen globaal geformuleerd en laten veel ruimte vrij voor interpretatie door docenten. Dit onderzoek is op zoek gegaan naar hoe die interpretatie eruit ziet. Hierbij wordt gekeken naar de vakdidactische keuzes. Dit is onderzocht door tien aardrijkskundedocenten te interviewen. Daaruit zijn gegevens ontstaan die geanalyseerd zijn. Hieruit is gekomen dat er verschillende doelen zijn die aardrijskunde docenten beamen; leren van kernconcepten, ontwikkelen van empathisch vermogen en het ontwikkelen van een eigen mening. Verder wordt het belang van een veilig klimaat als belangrijk geacht in verband met de bespreekbaarheid van het soms gevoelige onderwerp. En dat die veiligheid constant onder druk staat door stereotypen. Stereotypen die buitenschools zijn ontstaan. Om de doelen te laten slagen is er een scala aan didactische middelen die docenten gebruiken, zoals actualiteit en persoonlijke verhalen. Hierbij speelt dialoog een belangrijke rol. Verder spelen ook de methode die docenten gebruiken en het feit of er leerlingen met migratieachtergrond zijn in de klas een rol in de keuzes die docenten maken. Hieruit blijkt dat een aanpak erg klas/schoolafhankelijk is.