Een heus Haags huis; De ontwikkeling van het hedendaags traditionalisme binnen de architectuur in gemeente Den Haag.

Abstract

Een traditionele architectuur lijkt steeds vaker de keus te zijn bij het ontwerpen van nieuwbouwwijken. In 2004 schrijft Hans Ibelings de eerste publicatie over de architectuurbeweging van het hedendaags traditionalisme. In de jaren erop volgen nog twee andere publicaties over dit onderwerp. Gezien in 2014 uit onderzoek blijkt dat 20% van de nieuwbouw te classificeren valt als traditionele architectuur, is het opvallend dat na 2012 geen publicaties meer zijn verschenen over het hedendaags traditionalisme. Het laatste onderzoek naar het percentage van het aantal woningen wat als ‘niet-modern’ te omschrijven valt stamt uit 2014, inmiddels meer dan tien jaar geleden. De vraag waar dit onderzoek antwoord op probeert te geven is of er sindsdien een ontwikkeling is geweest binnen de architectuurbeweging het hedendaags traditionalisme. Om het onderzoeksveld te kaderen is gemeente Den Haag tussen 2014 en 2024 het onderzoeksgebied. De gemeente is een interessante casus vanwege de geschiedenis met zowel traditionalisme als de hedendaagse variant. Bij de grootschalige uitbreidingen van de stad in het begin van de twintigste eeuw was traditionalistische architectuur vaak de stijl die werd aangehouden. In 1990 zet Rob Krier het hedendaags traditionalisme weer echt op de kaart. onderandere met een inbreiding in het centrum, De Resident. Sinds 2014 is Den Haag gegroeid met 57000 inwoners en is het aantal woningen gestegen met circa 23000. Deze behoorlijke bouwopgave zit grotendeels in hoogbouw gezien de beperkte oppervlakte die er nog is binnen de grenzen van de gemeente. Den Haag is nog vooral bezig met inbreiden en probeert hierbij de balans te zoeken tussen bouwen en de levenskwaliteit behouden. In meerdere wijken waar veel woningen bij zijn gekomen is dit middels hoogbouw. Toch aan de rand van de gemeente is ook een uitbreiding van de stad geweest, Park Vroondaal. Dit zijn meer dan duizend grondgebonden woningen en daarmee een van de sterkst gegroeide wijken van de stad. De casus Vroondaal laat een sterke connectie met de Haagse traditie van architectuur zien. De architect Walter Zeinstra had zich bij het ontwerpen laten inspireren door de traditionalistische wijken van de stadsuitbreidingen begin 1900. Met die architectuur in het achterhoofd wilde hij een net zo aantrekkelijke wijk ontwerpen. Een andere casus, ditmaal een inbreiding, is van een kleiner formaat. Het ontwerp van Richard van Tiggele was sterk geijkt op de architectuur van Jan Wils, een van de gezichten van de Nieuwe Haagse School. Ook hier paste het terugkijken naar de Haagse architectuurprincipes voor het ontwerpen van grondgebonden woningen weer goed. Den Haag heeft meerdere uitdagingen qua nieuwbouw; een van ontwerpoplossingen is het hedendaags traditionalisme bij grondgebonden woningen.