Verbinden met taal: een onderzoek naar de rol van docenten en schoolbeleid bij het creëren van curriculaire samenhang rondom taalvaardigheid op het vmbo

Abstract

Taalvaardigheid van vmbo-basis/kader-leerlingen gaat sterk achteruit. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel schoolresultaten als functioneren in de maatschappij. Een manier om leerlingen meer aandacht te laten besteden aan taalvaardigheid is door het in samenhang aan te bieden binnen het curriculum. Dit wordt gezien als uitdagend voor docenten door een gebrek aan tijd en kennis. In de huidige studie is onderzocht in hoeverre docenten in samenhang aandacht besteden aan taalvaardigheid, welke factoren hierin stimulerend en belemmerend werken en wat de rol van de taalcoördinator en taalbeleid is. Om dit te onderzoeken zijn focusgroepen met docenten (N=11) en interviews met taalcoördinatoren (N=2) afgenomen op drie scholen. Hieruit bleek dat de mate waarop docenten aandacht besteden aan taalvaardigheid verschilt. Als stimuleringen worden het beschikbaar stellen van materialen en mogelijkheden om vakoverstijgend te werken door thematisch onderwijs het meest genoemd. Als belemmering wordt tijd het vaakst genoemd. Ook is gebleken dat de taalcoördinator ambitieus is op het gebied van samenhang, maar door een omvangrijk takenpakket vaak niet toekomt aan het inspelen op de behoeften van docenten. Een verklaring voor de gevonden resultaten is dat besef in het belang van taalvaardigheid niet genoeg aanwezig is bij docenten. Hierdoor worden docenten minder gestimuleerd om hieraan te werken. Een taalcoördinator zou hierop kunnen inspelen door kennis te delen en de urgentie van taalvaardigheid in samenhang duidelijker te maken.