Willen en Waarmaken: Een Onderzoek naar de Betrokkenheid van Beroepsverenigingen bij de Gezondheidstransitie

Abstract

In dit onderzoek verken ik hoe beroepsverenigingen in de zorg betrokken zijn bij de gezondheidstransitie. Ik onderzoek hoe zij deze transitie definiëren, hoe hun betrokkenheid vorm krijgt, welke factoren deze betrokkenheid beïnvloeden en hoe de Federatie voor Gezondheid hen daarin kan ondersteunen.

Dit kwalitatieve, verkennende onderzoek is gebaseerd op twaalf semi-gestructureerde interviews met voorzitters van beroepsverenigingen, een directeur, een oud-directeur, een beleidsadviseur en een oud-bestuurslid uit het zorgdomein. Daarnaast is een membercheck uitgevoerd bij een deel van de respondenten.

Beroepsverenigingen erkennen de noodzaak van de gezondheidstransitie, maar hanteren uiteenlopende definities en leggen verschillende accenten. Respondenten tonen vooral affective commitment (betrokkenheid uit overtuiging), gedreven door intrinsieke motivatie. Continuance commitment komt naar voren in zorgen over financiële afhankelijkheid, en normative commitment in het normbesef en de professionele plicht tot verandering. Bestuurders willen vaak een actieve rol spelen, maar ervaren weerstand binnen hun achterban en structurele beperkingen, zoals financiering en beperkte bestuurscontinuïteit. Tegelijkertijd biedt de ontwikkeling van opleidingen voor professionals perspectief.

De Federatie voor Gezondheid wordt gewaardeerd als netwerkpartner, maar de meerwaarde van het lidmaatschap is niet altijd zichtbaar. Beroepsverenigingen vragen om praktische ondersteuning, erkenning van eigen initiatieven, toegang tot best practices en een platform voor intersectorale samenwerking. De Federatie kan haar rol versterken door coalitievorming en inhoudelijke uitwisseling actiever te faciliteren, met nadruk op wederkerigheid en verbinding.