To Save the World

Abstract

Nadat de Amerikaanse kredietcrisis in 2008 oversloeg naar Europa stonden regeringsleiders voor een grote uitdaging. Niet alleen moesten zij in een korte tijd de juiste keuzes maken, maar ook deze keuzes verantwoorden. Om politieke stabiliteit en vertrouwen in democratisch leiderschap te behouden, legitimeerden zij hun beleid via toespraken aan het parlement en de burgers Deze scriptie onderzocht hoe Balkenende, Brown en Merkel hun crisisbeleid trachtten te legitimeren door middel van parlements- en publiekstoespraken. De centrale onderzoeksvraag luidt: ‘Waarom maakten regeringsleiders van Nederland, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland gebruik van bepaalde discursieve strategieën om hun beleid tijdens de kredietcrisis (2007-2008) en de eurocrisis (2009-2010) te legitimeren?’ Discursieve strategieën verwijst hier naar retorische en narratieve tactieken die de overtuigingskracht van een discours versterken. Deze studie draagt bij aan de bestaande literatuur over crisislegitimatie door het onderwerp historiserend te benaderen, en wijkt daarmee af van de overwegend sociaalwetenschappelijke invalshoek van eerder onderzoek. Middels een kwalitatieve discoursanalyse zijn toespraken geanalyseerd binnen het kader van het discursief institutionalisme van Vivien Schmidt. De resultaten tonen aan dat de regeringsleiders gebruikmaakten van discursieve strategieën die aansloten bij hun doelen, ideologieën, doelgroep en politieke context. Factoren zoals het democratisch model, partijstelsel en nationale besluitvormingscultuur beïnvloedden welke strategieën als effectief en gepast werden beschouwd.