Even tot zover - Een beschrijving van de gebruiksmogelijkheden van het partikel even. Rebecca van de Giessen (2025)

Abstract

Dit onderzoek analyseerde 1063 gevallen van het woord 'even' uit het Corpus Gesproken Nederlands op communicatieve context en pragmatische functie. Het theoretisch kader combineerde partikeltheorie met de Politeness Theory van Brown & Levinson.

Het partikel even wordt in 78% van de gevallen mitigerend gebruikt, bijvoorbeeld om bevelen of verzoeken vriendelijker te maken. Even kan worden gebruikt om het het effect van de boodschap op de hoorder te verzachten, maar ook om de inhoudelijke boodschap zelf te bagatelliseren of een additudinale evaluatie aan een uiting toe te voegen. In andere gevallen werkt even versterkend (7%) of gespreksstructurerend (14%). Er zijn veertien functionele categorieën onderscheiden, waarbij de context en de functie van even worden besproken en voorzien van voorbeelden uit de dataset.

Even blijkt een uiterst multifunctioneel partikel dat belangrijke pragmatische rollen speelt, vooral als verzachter van face-threatening acts. De bevindingen onderbouwen het belang van even voor succesvolle, beleefde communicatie en vormen een onderbouwd lemma voor een toekomstig partikelwoordenboek.