PANIEK-DOEN, als elke seconde telt

Abstract

Mensen die paniek-doen snikken, huilen en jammeren niet alleen, ze geven ook niet-geprefereerde antwoorden. Het geven van niet-geprefereerde antwoorden is daarmee een vorm van paniek-doen. Een antwoord kan (niet-)geprefereerd zijn gezien de handeling, de vorm en de context. De vraag bij dit onderzoek was welke vormen van preferentie kenmerken voor paniek-doen zijn. Om deze vraag te beantwoorden is een corpus bestaande uit 58 112-paniekgesprekken, waarin 107 ja/nee-vragen en 49 meerkeuzevragen voorkomen, conversatieanalytisch geanalyseerd. Daaruit kwam naar voren dat geen van de niet-geprefereerde antwoorden bij paniek-doen vormgegeven is als niet-geprefereerd antwoord. Dit is opvallend omdat melders hiermee geen oriëntatie op de preferentievormen van de vraag laten zien. Daarnaast bleek dat preferentie op de verschillende niveaus gelinkt kan worden aan de mate van conformingness. Een nonconforming antwoord dat een oriëntatie op de vorm van de vraag laat zien, is minder nonconforming maar is niet-geprefereerd op de niveaus van handeling en context. Een meer nonconforming antwoord laat geen oriëntatie op de vorm van de vraag zien, maar is daarentegen wel geprefereerd op het niveau van de handeling en context. Dus de niet-geprefereerde antwoorden bij paniek-doen zijn niet vormgegeven als niet-geprefereerde antwoorden, zijn relevante antwoorden en de mate van conformingness is tot slot van invloed op de handeling van het gesprek.