Brabantse identiteit in carnavalsmuziek door de tijd heen

Abstract

Tijdens carnaval is de regionale identiteit meermaals onderwerp van gesprek. Carnaval is een feest dat lokale tradities in stand houdt, maar zich ook aanpast aan de tijd waarin het wordt gevierd (Wijers, 2000). Muziek kan de regionale identiteit weerspiegelen (Cornips & de Rooij, 2020). Daarom wordt in dit onderzoek gekeken hoe de Brabantse identiteit wordt vormgegeven in de carnavalsliederen en hoe deze identiteit verandert door de tijd heen. In dit onderzoek is een inhoudsanalyse uitgevoerd waarbij de teksten van tachtig carnavalsnummers zijn geanalyseerd. Ik heb gekozen voor acht nummers van vijf relatief oude en acht nummers van vijf relatief nieuwe artiesten. Deze twee groepen vormden een beeld van de Brabantse identiteit in hun tijdsperiode en konden uiteindelijk met elkaar worden vergeleken. Uit het onderzoek is gebleken dat er in carnavalsmuziek wordt verwezen naar de individuele en collectieve Brabantse identiteit. Op individueel vlak wordt er vaak verwezen naar een mannelijke carnavalsvierder die carnaval als uitlaatklep gebruikt om te vluchten van het dagelijks leven. De man wordt in de oudere nummers vaak neergezet als liefhebbende, maar losbandige man, tegenover een meer egoïstisch, losgeslagen individu in de nieuwe nummers. De collectieve identiteit betreft de gezamenlijke afzetting tegen de noordelijke provincies. Waar Noord-Brabant in de oudere nummers meer wordt neergezet als onderdeel van het zuiden, wordt de provincie in de nieuwere nummers meer besproken als afzonderlijke regio. Dit onderzoek heeft dus laten zien dat carnavalsliederen de Brabantse identiteit vormgeven en dat deze identiteit door de tijd heen verandert. De aanbeveling luidt daarom om het onderzoek door te trekken naar andere regio’s. Zo wordt er meer bekend over het verband tussen identiteit en muziek per provincie en kunnen er uitspraken worden gedaan over de relatie tussen carnavalsmuziek en de landelijke identiteit.