De Glans der Constructie; De toepassing van de geglazuurde baksteen door Berlage en zijn tijdgenoten
Summary
Dit onderzoek bestudeert hoe architect Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) geglazuurde
bakstenen toepaste in vergelijking met zijn tijdgenoten. Berlage, bekend om zijn zakelijke en
rationele materiaalgebruik, publiceerde veel over zijn architectuurtheorie, maar schreef niet
specifiek over geglazuurde bakstenen, ondanks dat deze prominent aanwezig zijn in zijn
gebouwen. Wetenschappelijke publicaties besteden hieraan eveneens weinig aandacht. Dat is
de aanleiding geweest voor dit onderzoek. Het onderzoek analyseert eerst de negentiende-
eeuwse baksteenindustrie en architectuurtheorieën, met name die van Semper (esthetische
vlakvulling) en Viollet-le-Duc (structurele vlakvulling). Deze begrippen vormen het
analysekader voor de vergelijking tussen Berlage en zijn tijdgenoten. Vervolgens wordt
Berlages eigen architectuurtheorie over materiaaltoepassing onderzocht, gevolgd door
casestudies van drie belangrijke werken: de Beurs van Berlage, de Burcht van Berlage en het
Sint-Hubertus Jachthuis. Tot slot analyseert het onderzoek hoe tijdgenoten geglazuurde
bakstenen toepasten in zowel publieke als particuliere gebouwtypen. Uit dit onderzoek kan
geconcludeerd worden dat de toepassing van geglazuurde bakstenen door Berlage verschilt
van die van zijn tijdgenoten.