Binden en boeien: het behoud van verpleegkundigen in het Emma Kinderziekenhuis

Abstract

In Nederland is het tekort aan verpleegkundigen een groeiend probleem. Ook binnen het Emma Kinderziekenhuis (EKZ) vormt dit een uitdaging. Daarom is het belangrijk om te onderzoeken wat oorzaken van dit tekort zijn en welke maatregelen het ziekenhuis kan nemen om het aan te pakken. Voor mijn afstudeeronderzoek mocht ik in opdracht van het EKZ onderzoek doen naar het behoud van verpleegkundigen in opleiding en gediplomeerde kinderverpleegkundigen. Ik heb daarbij vooral gefocust op de mate van betrokkenheid binnen deze groepen en de rol die communicatie hierin speelt. De centrale onderzoeksvraag luidde: “In hoeverre voelen (kinder)verpleegkundigen in opleiding en gediplomeerde kinderverpleegkundigen zich betrokken bij het Emma Kinderziekenhuis, en welke rol speelt communicatie daarin?”

Om deze vraag te beantwoorden zijn twee deelonderzoeken uitgevoerd. Het eerste deelonderzoek richtte zich op (kinder)verpleegkundigen in opleiding. De deelvraag was: “Hoe betrokken voelen (kinder)verpleegkundigen in opleiding zich bij het Emma Kinderziekenhuis en welke invloed heeft communicatie hierop?” Dit werd onderzocht via interviews met studenten die de hbo-v opleiding volgden of zich verder specialiseerden tot kinderverpleegkundige. Het tweede deelonderzoek richtte zich op gediplomeerde verpleegkundige. De deelvraag luidde: “Voelen gediplomeerde kinderverpleegkundigen binnen het Emma Kinderziekenhuis zich betrokken, en wat zijn hun communicatiebehoeften?” Dit werd onderzocht door middel van een enquête onder een grotere groep gediplomeerde verpleegkundigen.

Uit de resultaten van de interviews en vragenlijst blijkt dat verpleegkundigen zich over het algemeen betrokken voelen bij hun eigen afdeling en dat deze betrokkenheid hoger is dan die van het EKZ als geheel. Studenten verpleegkunde zijn over het algemeen gemotiveerd, maar sommige studenten ervaren negatieve invloeden die hun leerervaring en motivatie verminderen, zoals weerstand van collega’s om te begeleiden en begeleiders die roddelen over studenten.

Beide groepen, verpleegkundigen in opleiding en gediplomeerden, vinden effectieve communicatie belangrijk. Binnen het EKZ wordt de interne communicatie echter niet altijd als voldoende gestructureerd ervaren. Er is behoefte aan coaching, betere afspraken over begeleiding en duidelijke communicatie over veranderingen en verwachtingen.

Op basis van deze bevindingen wordt het EKZ geadviseerd om te investeren in duidelijke, gestructureerde communicatie, betere begeleiding van studenten en verpleegkundigen en het versterken van een positieve werksfeer. Dit kan onder andere door gerichte trainingen, peer-coaching en een buddy-systeem te implementeren. Het verbeteren van de communicatie en begeleiding zal de betrokkenheid, motivatie en tevredenheid van zowel studenten als gediplomeerde verpleegkundigen verhogen. Dit draagt bij aan een aantrekkelijk leer-werkklimaat en hiermee blijft het EKZ zich positioneren als een gewaardeerde en vooruitstrevende zorgorganisatie.