Werkhouding als voorspeller van gelijktijdige en latere taal- en technischleesprestaties en de invloed van gezinsrisico´s op dit verband bij leerlingen in groep 2

Abstract

De taal- en leesvaardigheid van Nederlandse kinderen is de afgelopen 15 jaar achteruitgegaan. Taalvaardigheid is verbonden aan maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. Ook is taalvaardigheid een voorspeller van later academisch succes. Inzicht in de factoren die taalvaardigheid beïnvloeden, draagt bij aan een effectieve aanpak van deze daling in taalvaardigheid. Literatuurstudies tonen een klein tot middelmatig positief significant verband tussen werkhouding en taalprestaties en een significante relatie tussen gezinsrisico’s en taalvaardigheid. Gezinsrisico’s is niet eerder als moderator op de relatie tussen werkhouding en taalvaardigheden onderzocht. De huidige studie onderzocht de voorspellende waarde van werkhouding op gelijktijdige en latere taal- en technischleesprestaties van leerlingen in groep 2, evenals de modererende rol van gezinsrisico’s. De dataverzameling betrof een combinatie van een cross-sectioneel en longitudinaal onderzoeksdesign bij 270 leerlingen. Taalprestaties zijn gemeten met de Cito toetsen Taal voor Kleuters midden groep 2 en Technisch Lezen midden groep 3. Daarnaast vulden leerkrachten vragenlijsten in over werkhouding: Cohortonderzoek Primair Onderwijs (COOL) en gezinsrisico’s: Risicocumulatieindex van Orobio de Castro. De huidige studie heeft aangetoond dat werkhouding zoals verwacht, een beperkte maar significante voorspeller is voor gelijktijdige taalprestaties. De voorspellende waarde van werkhouding op latere technisch leesprestaties, is na correctie voor eerdere taalprestaties significant maar erg beperkt, waardoor deze hypothese niet is aangenomen. Gezinsrisico’s heeft geen invloed op de relatie tussen werkhouding en taalprestaties van kleuters, waardoor ook deze hypothese is verworpen. Vroege taalprestaties bleken een belangrijke voorspeller voor latere technischleesprestaties. De studie benadrukt het belang van goed taalonderwijs in kleuterklassen voor betere taalvaardigheid en kansengelijkheid.