Een Gesloten Cirkel met Gebruikt Koffiedik-Oesterzwamsubstraat

Abstract

Publiekssamenvatting We produceren met elkaar steeds meer afval. Dit is zonde, want het meeste afval kan goed hergebruikt worden. Een goede oplossing tegen deze afvalberg is het creëren van een circulaire economie. In een circulaire economie draait alles om hergebruiken en wordt geen afval geproduceerd omdat alles opnieuw gebruikt kan worden. Wat voor de één afval is, is voor de ander een waardevolle grondstof. Fungi Factory streeft via samenwerking naar een gezonde stad zonder afval. Ze halen koffiedik op bij lokale ondernemers en gebruiken dit voor het kweken van oesterzwammen. Op die manier zorgen ze ervoor dat een afvalstroom wordt omgezet in een hoogwaardig product. Ze willen dit graag een stap verder nemen door het hergebruiken van hun eigen afvalstroom, het gebruikte koffiedik-oesterzwamsubstraat. Dit substraat is de mix met koffiedik waar de oesterzwammen op groeien en wat overblijft nadat de zwammen zijn geoogst. Mijn onderzoek focust op de toepassingen van ongecomposteerd vers en gecomposteerd substraat in onze voedselteelt. Hiervoor zijn experimenten uitgevoerd met tomaat en sla op twee locaties. In de kassen van de Botanische Tuinen is eerst gekeken naar het effect van het substraat op nog jonge tomatenplanten. De kiemplanten van tomaten zijn bemest met verschillende hoeveelheden substraat en substraat dat in verschillende mate is gecomposteerd. Ook het bodemleven van de potgrond is geanalyseerd met verschillende hoeveelheden substraat. Vervolgens is gekeken naar de late ontwikkeling en de oogst van tomaat en sla in de kassen van de Koningshof. Vers en gecomposteerd substraat verhogen beide het bodemleven van potgrond. Daarbij zorgt een grote hoeveelheid vers substraat voor het meeste bodemleven. De ontwikkeling van de jonge tomatenplanten wordt ook verbeterd door toevoeging van het substraat. Met een kleine hoeveelheid gecomposteerd substraat groeien de kiemplanten al beter dan zonder het substraat. De vroege plantontwikkeling neemt ook toe naarmate de hoeveelheid gecomposteerd substraat toeneemt. Het verse substraat heeft pas een positief effect bij een grote hoeveelheid. Hiernaast zorgt enkele maanden compostering al voor een betere plantengroei dan met vers substraat. Hoe langer het substraat is gecomposteerd, des te beter kunnen de kiemplanten erop groeien. Toch blijkt het substraat de oogst van tomaat en sla te verlagen in de groeikas. De tomatenplanten op het verse substraat produceren minder trossen. Hierdoor verlaagt de opbrengst per plant. Tijdens de volledige ontwikkeling van sla zorgt het gecomposteerde substraat voor een verlaagde oogst. De slakroppen op het verse substraat blijven zo klein dat ze niet geschikt zijn om te oogsten. Kortom, het substraat verbetert het bodemleven en de vroege ontwikkeling van de planten. Aan de andere kant verlaagt het substraat de oogst van de planten. Voordat het substraat toegepast kan worden in de voedselteelt zal meer onderzoek gedaan moeten worden. Dit onderzoek is uitgevoerd in het eerste half jaar van een tweejarig onderzoeksproject. Toekomstige experimenten zullen de overige factoren en het langetermijneffect van het substraat als bodemverbeteraar en meststof in kaart brengen.