Wat van ver komt: ‘exotische’ kostuumelementen en de zwarte bediende in de zeventiende-eeuwse portretkunst

Abstract

Dit onderzoek gaat in op de relatie tussen 'exotische' of uitheemse kostuumelementen en de afbeelding van de zwarte bedienden in Adriaen Hannemans 'Postuum portret van Maria I Stuart (1631- 1660) met een bediende' uit 1664 en Michiel van Musschers 'Thomas Hees en zijn bediende Thomas en neven Jan en Andries Hees' uit 1687. De combinatie van een zwarte bediende en een witte hoofdgeportretteerde in 'exotisch' kostuum (in tegenstelling tot de bediende in deze 'exotische' kleding) maakt het portret een opvallende tentoonstelling van koloniale macht van de Republiek in de zeventiende eeuw. De herkomst van de kostuumelementen en het beeldmotief van de zwarte bediende in Nederland wordt geanalyseerd, waarna het portret van Hanneman wordt vergeleken met portret van Thomas Hees door Van Musscher.