Polderen of Ruziën?

Abstract

In de academische wereld zijn de meningen verdeeld over de herkomst van het poldermodel. Er zijn academici die beweren dat kenmerken van de moderne notie van het poldermodel al in de samenwerkcultuur van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zichtbaar waren. Andere academici stellen daarentegen dat het poldermodel pas in de moderne geschiedenis is ontstaan (na de Tweede Wereldoorlog). Dit onderzoek test de aanname dat kenmerken van de hedendaagse definitie van het poldermodel al zichtbaar waren in de Republiek (zeventiende eeuw). De moderne definitie van het poldermodel wordt daartoe vergeleken met historische casussen die de samenwerkwijze uit de Republiek illustreren. Deze scriptie neemt de VOC als onderzoekobject. Het hedendaagse polderen vindt plaats in een economische context. De VOC was destijds het machtigste, economische instituut van de wereld, daarom is het geschikt voor onderzoek. De twee casussen belichten economische uitdagingen voor de VOC, die beide resulteren in conflict. Het onderzoekt definieert een poldermodelcriterium. Dit criterium wordt naast de uitkomsten van de cases gelegd. Vervolgens beoordeelt het onderzoek of de aanname - dat het poldermodel al in de Republiek bestond - gerechtvaardigd is. Tot slot kiest het onderzoek positie in het academische debat. De conclusie van het onderzoek is dat de aanname ongerechtvaardigd is. Daartoe voegt het onderzoek zich bij de academici die stellen dat het poldermodel niet zover teruggaat in de geschiedenis. Het poldermodelcriterium wordt in hoofdstuk één gedefinieerd. Het onderzoek doet een institutionele analyse van de VOC in hoofdstuk twee. In hoofdstuk drie worden de cases uiteengezet. In de conclusie wordt de moderne definitie van het poldermodel vergeleken met de uitkomsten van cases.