‘Vier tekeningen, ogenschijnlijk van weinig waarde’ : De vier tekeningen van amateurtekenares Angelique Wilhelmina Quarles van Ufford (1763-1812).

Abstract

In deze thesis zijn de vier tekeningen van Angelique Wilhelmina Quarles van Ufford (1763-1812) onderzocht binnen de context van de rol van de amateurtekenkunst voor de Hollandse adellijke vrouw in achttiende-eeuw. Dit is gedaan aan de hand van visueel en materieel onderzoek, literatuur-, archief- en herkomstonderzoek. Angelique Wilhelmina heeft vanaf haar geboorte in 1763 tot 1795 in Den Haag gewoond, waarvan de laatste paar jaar met Simeon Jacob Carel baron Collot d’Escury, met wie zij in 1793 trouwde. In 1795 verhuisde het echtpaar naar Bath in Engeland, waar zij tot hun scheiding in 1807 hebben samengewoond. Na de scheiding bleef Angelique Wilhelmina Quarles van Ufford met haar dochter Harriët in Engeland wonen. De resultaten uit dit onderzoek wijzen op dat ze de vier tekeningen met omlijsting hoogstwaarschijnlijk na 1795 zelf heeft vervaardigd. Dit is geconcludeerd aan de hand van de culturele activiteiten in Bath, de visuele aspecten en materiële constructie van de vier werkjes, de persoonlijke gegevens van het leven van Angelique Wilhelmina en het gekozen onderwerp van de tekeningen. De gekozen afbeeldingen van de pittoreske landschappen kunnen ook worden verklaard door Angelique Wilhelmina’s positie als amateurtekenares en zullen vermoedelijk zijn nagetekend naar een tekening of prent, mogelijk uit een tekenhandleiding. Deze werkjes zijn geschonken aan Cornelia Petronella Feitama, met wie zij een vriendschappelijke band had. Zowel zelfgemaakte tekeningen als lijstjes waren in de achttiende eeuw een gebruikelijk geschenk voor vrouwen onderling. Hiermee zijn deze vier tekeningen een belangrijk onderdeel van de geschenkcultuur onder achttiende-eeuwse vrouwen. Uit dit onderzoek is gebleken dat de tekeningen en kunstbeoefening van Angelique Wilhelmina als adellijke vrouw van belangrijke kunsthistorische waarde zijn en bijdragen aan de zichtbaarheid van de laat achttiende- en vroeg negentiende-eeuwse vrouwelijke amateurkunstenares.