Jongeren en musea: een moeilijke match? Een evaluerend onderzoek naar jongerenprogramma’s in Nederlandse musea voor moderne en hedendaagse kunst
Summary
Het onderzoek Jongeren en musea: een moeilijke match? richt zich op de evaluatie van jongerenprogramma’s in Nederlandse musea voor moderne en hedendaagse kunst. Jongeren maken slechts een klein deel uit van het bezoekersaantal in kunstmusea. Sociale inclusie is tegenwoordig een kerntaak van musea, wat ertoe leidt dat musea zich actief inzetten om jongeren te bereiken. Uit de literatuur blijkt dat jongeren verschillende drempels ervaren die hen ervan weerhouden musea te bezoeken. Hoewel de Nederlandse museumsector uiteenlopende bemiddelingspraktijken voor jongeren kent, is hiernaar nog relatief weinig evaluerend onderzoek verricht. Dit hiaat in de literatuur vormt aanleiding voor dit onderzoek waarin drie Nederlandse bemiddelingspraktijken worden geëvalueerd op hun effectiviteit in het wegnemen van drempels voor jongeren. De volgende onderzoeksvraag is hiervoor opgesteld: Hoe kunnen de jongerenprogramma’s die het Bonnefantenmuseum, Stedelijk Museum Amsterdam en Museum Boijmans Van Beuningen in de afgelopen 5 jaar hebben georganiseerd verbeterd worden zodat de drempels die jongeren ervaren bij museumbezoek worden geminimaliseerd?
Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden zijn de jongerenprogramma’s gecontextualiseerd aan de hand van invloedrijke theorieën binnen de hedendaagse publieksbemiddeling, waaronder het constructivisme, de visitor-centered approach en het participatieve museum. Vervolgens zijn belangrijke ideeën en inzichten omtrent het verlagen van drempels die jongeren ervaren bij museumbezoek in kaart gebracht. Door middel van primair en secundair literatuuronderzoek en semigestructureerde interviews met betrokken museumpersoneel is de inhoud van de jongerenprogramma’s vastgesteld, die vervolgens ter evaluatie is gekoppeld aan de reeds opgedane kennis over drempels.
Uit de evaluatie blijkt dat het verlenen van eigenaarschap aan jongeren binnen het museum essentieel is voor het wegnemen van drempels. Dit wordt gefaciliteerd binnen de besproken jongerenprogramma’s door ideeën van jongeren centraal te stellen en een co-creatie met hen aan te gaan. Verbetering op dit vlak kan worden bereikt door sterker in te zetten op reflectie met jongeren, hun keuzevrijheid te vergroten, de integratie van jongeren in de museumorganisatie te bevorderen en peer education breder toe te passen.