Complexiteit aan het licht: Kwalitatief onderzoek naar de betekenisgeving van U-TECH community aan de publiek-private samenwerking
Summary
Eén van de meest urgente maatschappelijke kwesties van deze tijd is het toenemend
personeelstekort, dat onder andere in de ICT-sector duidelijk merkbaar is (CA-ICT, 2021). Dergelijke
problematiek vereist een gezamenlijke aanpak van organisaties uit zowel de publieke als private
sector, waarin verschillende oplossingsrichtingen geïntegreerd worden. Steeds vaker wordt dit
georganiseerd middels publiek-private samenwerking (PPS). Dit is een complexe organisatievorm
waarin partijen uit de ‘triple helix’ – onderwijs, overheid en bedrijfsleven – samenwerken aan een
maatschappelijke kwestie (Talen, 2022). U-TECH community is zo een PPS die zich richt op het
aanpakken van de krapte en mismatch op de ICT-arbeidsmarkt. De complexiteit van een PPS wordt
veroorzaakt door de verschillende belangen van publieke en private actoren die samenkomen, wat
spanning kan opleveren. Een organisatie waarin verschillende belangen en werkwijzen verenigd
worden, wordt ook wel een hybride organisatie genoemd (Quélin, Kivleniece & Lazzarini, 2017). Om
samenwerking zo effectief mogelijk te laten verlopen, is het creëren van inzicht in hoe actoren in een
PPS kijken naar de samenwerking van belang.
Het doel van dit onderzoek is het analyseren van de verwachtingen die partners en medewerkers van
U-TECH community hebben van hun onderlinge samenwerking en inzicht creëren in de betekenissen
die zij geven aan deze samenwerking. De onderzoeksvraag luidt dan ook: Welke betekenis geven
(project)partners en medewerkers van U-TECH community aan de samenwerking binnen hun publiekprivate samenwerkingsstructuur?
U-TECH community is een PPS waarbij een losstaande organisatie de coördinatie van de
samenwerking op zich neemt. Deze organisatie bestaat uit een kernteam van vijf medewerkers.
Daarnaast sluiten overheden, onderwijsinstanties en bedrijven aan als (project)partner. De
onderzoeksvraag is beantwoord door middel van een kwalitatief onderzoek, waarin zowel
medewerkers als (project)partners zijn geïnterviewd. De interviews zijn aangevuld met data uit
documenten en observaties.
Uit een grondige analyse van de data blijkt dat de samenwerking gekenmerkt wordt door een hoge
mate van complexiteit. Deze complexiteit wordt veroorzaakt door de hybriditeit die op verschillende
niveaus in de organisatie terugkomt. U-TECH community als organisatie, oftewel het kernteam, kent
hybriditeit in dat het een maatschappelijke missie nastreeft, maar ook op een commerciële wijze
partners moet aantrekken. Daarnaast bestaat hybriditeit tussen de partners uit de triple helix,
vanwege cultuur- en structuurverschillen die soms tegenstrijdig lijken. Tot slot zijn enkele partners op
zichzelf ook hybride organisaties.
Om deze gelaagde hybriditeit te managen, schakelen medewerkers tussen de verschillende publieke
en private perspectieven en spiegelen deze aan hun partners om wederzijds begrip te creëren.
Daarnaast is er bewust ruimte gecreëerd voor ambiguïteit binnen de organisatiestructuur, middels
informele afspraken en een vrije invulling van de samenwerking, om recht te doen aan deze
complexe hybriditeit. Het gevolg hiervan is echter dat betrokken partijen, zowel medewerkers als
partners, eigen betekenissen toekennen aan de samenwerking om met deze ambiguïteit om te gaan.
Dit levert aanzienlijke onduidelijkheid op omtrent o.a. het doel van de samenwerking, de concrete
acties die uitgevoerd gaan worden en de overlegstructuren. Het optimaliseren van de samenwerking
vereist dan ook een betere afstemming van verwachtingen onderling. Ondanks deze uitdagingen
ervaren betrokkenen een positieve connotatie bij de samenwerking, voornamelijk vanwege de
persoonlijke vertrouwensrelaties tussen individuen die de samenwerking uitvoeren.