Japanse moderne kunst Sosaku hanga: kansen voor een mondiaal verhaal

Abstract

"In deze actuele scriptie wordt onderzocht hoe de lang miskende en ook onbekende Japanse prentkunst Sōsaku hanga begrepen kan worden vanuit theorieën rond globalisering. De directe aanleiding is een belangrijke schenking van Elise Wessels aan het Rijksmuseum, maar de studie is hoofdzakelijk theoretisch, historisch en kunsthistorisch van aard. De inleiding legitimeert het onderzoek en stelt als probleem dat het modernisme in de context van de beeldende kunst lang is begrepen als een reeks artistieke strategieën voortgebracht door de westerse sociale moderniteit. Toegelicht wordt dat er ook wisselwerking bestond die veel complexer van aard was. De concepten ‘kunst van de contact zone’ en ‘multiple modernities’ worden gebruikt om Sōsaku hanga als een van de vele modernistische kunstvormen naar voren te schuiven. De hoofdvraag wordt beantwoord met geëngageerde bewijsvoering, gegrond in de Japanse geschiedenis en kunsthistorische kennis over de transculturele contacten tussen oost en west. Hoofdvraag is: Wat betekenen de theoretische concepten ‘kunst van de contact zone’ en ‘multiple modernities’ concreet voor het mondiale perspectief op Sōsaku hanga? Deelvragen zijn: 1. Wat is Sōsaku hanga? 2. Wat houden de theorieën over ‘kunst van de contact zone’ en ‘multiple modernities’ in, met name binnen de relatie tussen Japan en het westen? 3. Wat houden de theorieën over ‘kunst van de contact zone’ en ‘multiple modernities’ in, met name voor Sōsaku hanga? Sōsaku hanga is een bijzonder voorbeeld van artistieke uitwisseling, die ontstond na de openstelling van Japan, toen kunstenaars in contact kwamen met het Westerse Japonisme en deze kunstenaars de westerse impulsen transformeerden in hun prentkunst. Het onderzoek beoogt een kunstvorm die meer aandacht verdient naar voren te schuiven als een boeiende en hybride vorm van culturele uitwisseling. Het decentraliseert en relativeert het eurocentrisch denken en het denken in tegengestelden."