Jongeren in de schuldhulpverlening: Een casestudy naar uitval van jongere schuldhulpcliënten in Amsterdam-Zuidoost

Abstract

INTRODUCTIE: Deze masterthesis betreft een mixed-methods casestudy naar uitval van jongeren in de schuldhulpverlening in Amsterdam-Zuidoost. Landelijk is het percentage jongeren met problematische schulden in de laatste jaren verdubbeld. Daarbij is het uitvalspercentage onder jongere cliënten in Amsterdam-Zuidoost zorgwekkend hoog. DOEL: Dit onderzoek heeft als doel zowel het in kaart brengen welke factoren een effect hebben op uitval onder jongere schuldhulpcliënten in Amsterdam-Zuidoost, als inzicht bieden in de mechanismen die hierachter schuilgaan. THEORIE: Nog weinig literatuur betreft uitval in de schuldhulpverlening of onderzoeken naar jongeren als specifieke cliëntgroep. Bredere literatuur over de oorzaak van schulden en problemen in de schuldhulpverlening als de schaarstetheorie, mechanismen rondom generatiearmoede en de ‘self-determination’ theorie zijn gebruikt en laten een tweedeling zien tussen individuele (gedrags)factoren enerzijds en omgevingsfactoren en sociale structuren anderzijds. METHODE: Middels een kwantitatieve data-analyse van dossierdata is gekeken naar welke factoren de kans op uitval voor jongere cliënten vergroten. Met behulp van kwalitatieve interviews met schuldhulpverleners in Amsterdam-Zuidoost is ingezoomd op de mechanismen achter het uitvallen van jongere schuldhulpcliënten en hun specifieke behoeften. RESULTATEN: Een langere wachttijd tussen aanmelding en afspraak en een lage algemene zelfredzaamheid vergroten de kans dat jongere cliënten uitvallen. Bij jongere schuldhulpcliënten is onder meer sprake van lage financiële vaardigheden, minder eigen verantwoordelijkheid, complexe problematiek in de sociale omgeving en schaamte die het schuldhulptraject belemmeren. CONCLUSIE EN IMPLICATIES: Dit onderzoek laat zien dat niet zozeer sprake is van een tweedeling: schulden en het niet afronden van het schuldhulptraject door jongeren worden veroorzaakt door een samenspel tussen individuele gedragsfactoren (voortkomend uit schaarste en individuele behoeften) en omgevingsfactoren (mechanismen rondom generatiearmoede). Dit onderzoek benadrukt het belang van een speciale aanpak voor jongere (schuldhulp)cliënten, oog voor sociale context en lokale problematiek en een holistische kijk op schulden en schuldhulpverlening.