De blinde vlekken van een cross-sectorale netwerksamenwerking: Een kwalitatieve single-casestudy naar het samenwerkingsproces van het netwerk Zichtbaar Sportief.
Summary
Ondanks het groeiende besef rondom het belang van een gezonde leefstijl en voldoende beweging, loopt de sportparticipatie van mensen met een beperking sterk achter op die van mensen zonder een beperking. Het aanpakken van dit probleem is complex, terwijl het vergroten van de sportparticipatie van deze doelgroep niet alleen gezondheidseffecten heeft, maar ook kan leiden tot meer participatie van mensen met een beperking in de samenleving als geheel en meer zelfredzaamheid voor henzelf.
In dit onderzoek wordt een single-casestudy uitgevoerd naar het samenwerkingsverband Zichtbaar Sportief. Daarmee wordt een poging gedaan om aan de hand van inzichten uit de literatuur te onderzoeken hoe het samenwerkingsproces verloopt van een netwerk waarin gewerkt wordt aan het verhogen van de sportparticipatie van mensen met een visuele beperking.
De hoofdvraag van dit onderzoek is als volgt: Hoe verloopt de samenwerking tussen organisaties die het netwerk Zichtbaar Sportief vormen volgens betrokken professionals, welke knelpunten identificeren zij die een toename van de sportparticipatie van mensen met een beperking belemmeren en hoe kunnen deze worden aangepakt?
Om tot beantwoording van deze hoofdvraag te komen, is een theoretisch model opgesteld aan de hand van vijf verschillende bestaande theoretische inzichten. Naast startcondities, het institutioneel ontwerp, het leiderschap en de uitkomst, staat hierin met name het samenwerkingsproces centraal. Binnen dit samenwerkingsproces worden acht factoren onderscheiden, namelijk: vertrouwen, competenties, doelconsensus, toewijding, flexibiliteit, netwerkomvang, persoonlijke dialoog en tussentijdse resultaten.
De netwerksamenwerking Zichtbaar Sportief verloopt via een leider-netwerkorganisatie waarbij sprake is van een hoge mate van vertrouwen, doelconsensus, toewijding en flexibiliteit, een grote diversiteit aan competenties, te weinig tijd en aandacht voor persoonlijke dialoog en tussentijdse resultaten met een passend aantal netwerkleden in relatie tot de doelstelling. Zichtbaar Sportief is niet zomaar een samenwerkingsverband tussen verschillende organisaties (inter-organisatorisch), het is een samenwerkingsverband met organisaties uit verschillende sectoren (cross-sectoraal).
De knelpunten die geïdentificeerd worden als organisatorische knelpunten (binnen de gehele sector van de gehandicaptensport) die het verhogen van de sportparticipatie van mensen met een visuele beperking bemoeilijken zijn rol-onzuiverheid, het ontbreken van een centrale organisatie die de sector aanstuurt, onvoldoende en veelal slechts tijdelijke financiële middelen en de afstand tussen landelijke beleid en lokale uitvoering. Deze knelpunten kunnen aangepakt worden via een netwerksamenwerking, omdat deze organisatievorm zorgt voor de mogelijkheid om cross-sectoraal samen te werken, meer financiële middelen te werven en de werking van synergie.
Binnen dit onderzoek de volgende vier aanbevelingen gedaan:
1. Het ministerie van VWS en NOC*NSF wordt aanbevolen om de rollen, taken, verantwoordelijkheden en (financiële) verwachtingen van alle organisaties binnen de gehandicaptensportsector te verduidelijken.
2. Gehandicaptensport Nederland wordt geadviseerd om als netwerkleider een duidelijkere structuur te organiseren voor het samenwerkingsverband Zichtbaar Sportief.
3. Gehandicaptensport Nederland wordt geadviseerd om meer te communiceren over de cross sectorale samenwerking, projecten en successen van het netwerk Zichtbaar Sportief.
4. Vervolgonderzoek is nodig om de effectiviteit van het netwerk Zichtbaar Sportief te onderzoeken op het bereiken van de doelen van het netwerk.