| dc.description.abstract | Naar het vertalen van scheldwoorden in de literatuur is nog maar weinig onderzoek gedaan, en
dat terwijl deze woorden juist een groot effect kunnen hebben op de lezer. Scheldwoorden
ontstaan altijd uit bepaalde culturele taboes en zijn daarom uitstekend geschikt om mee te
shockeren of te beledigen. Het gebruik hiervan in een literaire tekst zal dus altijd een bepaalde
reactie teweeg brengen bij de lezer. Als we in acht nemen dat het doel van de vertaler is om te
zorgen voor een gelijkwaardig effect van de doeltekst op de doeltekstlezer als de brontekst heeft
op de brontekstlezer, kunnen scheldwoorden hier dus een belangrijke rol in spelen. Om de
verschillende vertaalstrategieën op het gebied van scheldwoorden te onderzoeken, zowel
synchroon als diachroon, heb ik de twee vertalingen van Irvine Welsh’ Trainspotting (uit 1996
en 2017) en de vertaling van David Foster Wallace’s Korte gesprekken met afgrijselijke mannen
(uit 2017) met elkaar vergeleken.
Uit dit onderzoek is gebleken dat voor beide teksten geldt dat er meer variatie aan
scheldwoorden is in de Nederlandse doeltekst dan in de brontekst, maar minder scheldwoorden
in totaal. Daarnaast blijkt uit dit onderzoek het belang van de gevoelswaarde van specifieke
scheldwoorden voor het gehele effect van de tekst. Welke scheldwoorden een bepaald
personage gebruikt, heeft invloed op de manier waarop de lezer dit personage ziet. Dit verschil
in taalgebruik is dus belangrijk om in vertaling over te nemen. Een andere belangrijke factor
bij het vertalen van scheldwoorden is de acceptatie ervan in de bron- en doelcultuur. Nederland
kent een vrij grofgebekte cultuur, net zoals Schotland, maar in tegenstelling tot de VS. Als men
dan een tekst wil creëren die als net zo grof wordt ervaren in de doelcultuur als de brontekst in
de broncultuur, zal men hiervoor moeten compenseren door bijvoorbeeld scheldwoorden met
een heftigere gevoelswaarde te gebruiken in de vertaling. | |
