(T)huis in een veranderende buurt
Summary
Stadsverandering is niets nieuws. Renoveren, slopen en herbouwen, het zogenaamde klassiek herstructureren, heeft al minstens vijftig jaar als doel om de fysieke kwaliteitsachterstand van de gebouwde omgeving te verbeteren in Rotterdam (Maandag, 2019). Tegenwoordig heeft herstructureren niet alleen als doel om de technische kwaliteitsachterstand van gebouwen en openbare ruimtes te verbeteren, maar ook het vergroten van de woondifferentiatie en het verbeteren van de sociaaleconomische achterstand in de wijk door het aantrekken van midden- en hogere-inkomensgroepen (van Beckhoven & van Kempen, 2002; Uitermark et al., 2007; Ouwehand, 2019; PBL, 2022). Er is veel kritiek geuit op herstructurering, met name omdat het kan leiden tot verdringing van de laagste sociaaleconomische klasse en niet leidt tot het oplossen van sociaaleconomische problematieken (Hochstenbach & Musterd, 2018).
Vandaag de dag speelt een vergelijkbare discussie, nu over verdichten. Een stadsontwikkeling waarbij – in tegenstelling tot klassiek herstructureren – meer woningen bijkomen in plaats van verdwijnen. De recente toename van nieuwe woningen in bestaande buurten heeft onder wetenschappers de interesse gewekt naar verdringingsdruk bij gevestigde bewoners (Davidson en Lees, 2000; 2010). Verdringingdruk betreft een gevoel van vervreemding dat gevestigde bewoners kunnen ondervinden wanneer ze zich niet meer thuis voelen in de buurt door bijvoorbeeld buurtverandering (Davidson & Lees, 2010; Liu et al., 2017; Easton, et al., 2020).
De effecten van klassieke herstructurering en verdichten zijn dus nauw met elkaar verbonden, hierdoor ontstaat de discussie of het gevolgen van verdichten vergelijkbaar zijn met die van een klassiek herstructureringsproces en of dit ten koste gaat van gevestigde buurtbewoners. Dit leidt tot de volgende hoofdvraag in dit onderzoek: “Hoe beleven gevestigde bewoners de buurtbinding na herstructurering? En is daarbij verschil tussen ‘klassiek’ herstructureren en verdichten?”.....