De kans op een onvrijwillige zorgmaatregel voor cliënten binnen de Stichting Zozijn

Abstract

Misstanden in de gehandicaptenzorg zijn een groot agendapunt binnen de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ) en het Ministerie van Zorg & Welzijn. Rechten van cliënten worden geschonden door het gebruik van ongelimiteerde vrijheidsbeperkende maatregelen. Echter, blijkt het terugdringen van de inzet van vrijheidsbeperkende maatregelen een complex proces. De druk op de zorg neemt toe, waardoor de zoektocht naar alternatieve zorgmaatregelen wordt gestagneerd. Om de inzet van vrijheidsbeperkende zorgmaatregelen en onvrijwillige zorg terug te dringen, is noodzakelijk dat bewustwording en kennisoverdracht worden verhoogd. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen hoe de gehandicaptensector onvrijwillige zorg kan terugdringen en vrijwillige zorg kan stimuleren. Hiervoor is een onderzoeksvraag opgesteld: In hoeverre kan de kans op een onvrijwillige zorgmaatregel van de Wet zorg en dwang bij volwassenen met een verstandelijke beperking worden verklaard door individuele cliënt kenmerken? Op basis van dit resultaat kan een risicoprofiel worden samengesteld die gebruikt kan worden het terugdringen van onvrijwillige zorgmaatregelen. Om de onderzoeksvraag te beantwoorden zijn verschillende analyses uitgevoerd met informatie uit het administratiebestand van de Wet zorg en dwang binnen de Stichting Zozijn. De participanten zijn cliënten die zorg ontvangen, meerderjarig zijn en waarvan individuele cliëntkenmerken zoals mate van beperking, sekse en leeftijd bekend zijn. Uit de analyses bleek dat de grootste voorspeller voor de kans op een onvrijwillige zorgmaatregel versus vrijwillige zorgmaatregel de mate van beperking is. Hoe zwaarder de mate van beperking, hoe groter de kans op een onvrijwillige zorgmaatregel. Dit duidt erop dat de zwaarte van de beperking invloed heeft op de vrijwilligheid van zorgmaatregelen. Op basis van deze resultaten wordt aanbevolen om in het terugdringen van onvrijwillige zorgmaatregelen de cliëntendoelgroep met een zwaardere mate van beperking als aandachtgroep te nemen. Eventueel vervolgonderzoek zou zich kunnen richten op de mechanismes en trends in andere organisaties binnen de gezondheidssector omtrent de Wet zorg en dwang.