| dc.description.abstract | In dit onderzoek is gekeken naar welke frames er zijn gebruikt in de Tweede Kamer in de
critical juncture die leidde tot de aanname van de Wet afbreking zwangerschap. Hiervoor zijn
zeven debatten geanalyseerd die tussen 1971 en 1980 plaatsvonden. Het betreft drie
regeringsverklaringen en vier debatten waarin abortus provocatus stond. In deze debatten is
gekeken hoe sprekers van de verschillende partijen abortus duiden, of framen. Dit is gedaan
met behulp van definities van Benford en Snow (2000) en De Bruijn (2019). Het beeld van
de botsende frames dat hieruit ontstaan is, wordt in dit onderzoek geplaatst in een de
context van de critical juncture theory, een model dat verklaart hoe een grote verandering in
beleid tot stand kan komen. Dit onderzoek deconstrueert zo een zeer omstreden
beleidsproces. De casus die in dit onderzoek centraal staat, is door zijn geladenheid een
most-likely case om deze frames waar te nemen.
Ten tijde van de casus waren er in de Nederlandse politiek drie hoofdstromingen
waar te nemen: liberalisme, confessionalisme en socialisme. In de zeven onderzochte
debatten waren twee soorten frames dominant. Dit betrof allereerst diagnostic frames, die
duiden waar een probleem volgens de spreker vandaan komt. Hierbinnen botst het
diagnostic frame van ‘leven vanaf conceptie’ (confessioneel) met het frame dat abortus
vereenzelvigt is met de autonomie van de vrouw (liberaal en socialistisch). Dit laatste frame
wordt door de casus heen steeds dominanter. Daarnaast is er een botsing te zien tussen
prognostic frames, die een oplossing aandragen. Enerzijds is te zien dat confessionele
partijen, vertrekkend vanuit hun diagnostic frame van leven vanaf conceptie, abortus
afwijzen, anderzijds is te zien dat de socialisten abortus uit het wetboek van strafrecht willen
halen. De liberalen gebruiken het prognostic frame dat het een privékwestie is van het
individu, waar de overheid zich niet inhoudelijk in moet uitspreken. Motivational frames, de
derde frame soort die Benford en Snow (2000) onderscheiden, kwamen nagenoeg niet voor.
Naarmate de casus zich ontwikkelt, is te zien dat niet de partijen die verandering nastreven,
maar juist de partijen die de status quo aanhangen zich meer gaan bedienen van
counterframing en deframing.
Dit onderzoek sluit aan op een maatschappelijke discussie die nog altijd actueel is en
die bij tijd en wijle oplaait. De frames die waargenomen zijn in dit onderzoek zijn ook de
frames die nu gebruikt worden als het over abortus provocatus gaat. In een bredere zin sluit
het onderzoek aan bij het analyseren en onderzoeken van totstandkoming van beleid in
Nederland in het algemeen. | |
