Cognitieve biases in het Nationaal Programma Onderwijs

Abstract

Met het Nationaal Programma Onderwijs is 6 miljard euro in het primair- en voortgezet onderwijs geïnvesteerd om opgelopen vertragingen door de coronapandemie te herstellen. Schoolleiders bepalen voor hun eigen school hoe dit geld moet worden ingezet. Vanwege de korte termijn en incomplete informatie over de effectiviteit van de interventies heerst de angst dat dit geld niet optimaal wordt besteed. In dit scriptieonderzoek wordt daarom de invloed van cognitieve biases, oftewel onbewuste systematische denkfouten, op de budgetvoorkeuren van schoolleiders onderzocht. Hierbij wordt het effect van de representativiteitsbias en de present bias getest.

Om de hypotheses te testen dat deze cognitieve biases een significante invloed hebben op budgetvoorkeuren hebben 221 schoolleiders meegedaan aan twee (online) surveyexperimenten. Deze schoolleiders zijn verdeeld over twee groepen; een manipulatiegroep en een controlegroep. In de manipulatiegroepen werden de representativiteitsbias en de present bias respectievelijk gemanipuleerd aan de hand van vignettes. Resultaten laten geen significant effect zien van de invloed van deze cognitieve biases op de budgetvoorkeuren van schoolleiders. Deze resultaten tonen aan dat de representativiteitsbias en de present bias de keuzes van schoolleiders in het Nationaal Programma Onderwijs niet beïnvloeden. Het is belangrijk om te weten wanneer deze cognitieve biases invloed hebben op de financiële besluitvorming van publieke managers om te komen tot een framework waarin publiek geld efficiënt kan worden verdeeld om maatschappelijke problemen, zoals de leerachterstanden door de coronapandemie, effectief op te lossen.