Creative Placemaking op het Berlijnplein: wie doen er mee?

Abstract

Op het Berlijnplein, gelegen in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn, wordt er aan creative placemaking gedaan. Dit is een vorm van ruimtelijke planning waarbij meerdere partijen (inwoners, bedrijven, de gemeente) op een creatieve wijze een gebied vormgeven. In deze scriptie wordt onderzocht hoe dit vormgeven gebeurt, en welke partijen hierbij betrokken zijn. Er worden twee documenten geanalyseerd die deze vragen helpen beantwoorden: het Ontwikkelkader Berlijnplein en het RAUM Magazine. Bij de analyse wordt aandacht besteed aan de rol van elke partij binnen het proces, en de verhoudingen tussen de verschillende partijen - met de verhoudingen tussen de artiesten en de omwonenden van het plein. De belangrijkste auteurs zijn Andrew Zitcer, die een kritische blik op creative placemaking geeft, Anne Gadwa en Ann Markusen, die dit concept voor het eerst hebben geconceptualiseerd, Erin Toolis, die het concept van critical placemaking heeft bedacht, en Henri Lefebvre en zijn spatial triad. Er wordt geconcludeerd dat creative placemaking op het Berlijnplein plaatsvindt zoals deze methode ook is beschreven in theorie. Echter, de methode lijkt niet critical te zijn. Dat wil zeggen dat de rol van de omwoners van het plein niet groot lijkt te zijn in het proces van placemaking, en dat hun stem overstemd lijkt te worden door die van de ‘creatieve makers’ (de partijen die op het plein zijn gehuisvest). Er is maar beperkt ruimte voor de ervaringen met het Berlijnplein van de omwonenden in de geanalyseerde documenten, en de doelgroep lijkt vooral de creative class te zijn. Omdat dit onderzoek alleen representaties van hoe creative placemaking op het Berlijnplein plaatsvindt onderzoekt, wordt voor verder onderzoek aangeraden om te onderzoeken hoe creative placemaking daadwerkelijk plaatsvindt op het plein, en hoe critical deze strategie daadwerkelijk is. Hier is echter een andere onderzoeksmethode voor nodig.