Ende alle dinck der minnen most heymelijck, secreet ende bedect blijven tusschen u ende u lief: Een onderzoek naar geheimen in de Borchgravinne van Vergi

Abstract

Geheimen zijn een onderwerp van alle tijden. Vandaag de dag wordt er door het Centre for Privacy Studies, opgericht in 2017 door de Universiteit van Kopenhagen, onderzoek gedaan naar privacy vanuit de historische context van verschillende disciplines. Vanuit dit onderzoekscentrum wordt echter nog niet naar literatuur en het Middelnederlands taalgebied gekeken. Daarom probeert dit onderzoek, door middel van een case study, een basis te leggen voor literair-historisch onderzoek naar dit onderwerp. Door middel van close reading en een comparatieve analyse tussen verschillende tekstvarianten van de Borchgravinne van Vergi wordt er gekeken naar opvattingen van personages over een centraal geheim, en het gedachtengoed zoals deze naar voren komt in de Middelnederlandse overlevering van de Borchgravinne van Vergi. Uit de analyse blijkt dat de personages van de hertog en hertogin respectievelijk een positieve en een negatieve reactie hebben, die gebaseerd lijkt op gebeurtenissen, rondom de ridder, die eerder in het verhaal zijn voorgevallen. De verteller laat in de proloog en epiloog doorschemeren hoe belangrijk het bewaren van de geheime liefde is. Verder laten de tekstvarianten van de Borchgravinne van Vergi in Handschrift Van-Hulthem (1405-1408), de Gentse Vertaling (tweede helft 14e eeuw), Der Minnen Loep van Dirc Potter (1480) en de prozaversie in druk van de weduwe van Jacob van Liesveldt (1558-1560) een verschillend gedachtengoed tegenover geheimhouding zien. Het Handschrift Van-Hulthem en de Gentse Vertaling laten beide geheimhouding van minne als het grootste goed zien. Der Minnen Loep ziet ook een grote rol voor deze geheimhouding, maar heeft ook een sterke focus op roddelaars, zij worden hier door de verteller als schuldigen aangewezen. De prozaversie van de tekst laat de meeste afwijkingen zien. Hier krijgt het overspelige gedrag van de ridder en burggravin een negatieve connotatie. Toch wordt geheimhouding hier nog belangrijk geacht.