Rawls’ theorie van rechtvaardigheid en Nozick’s entitlement theory

Abstract

John Rawls publiceert in 1971 A Theory of Justice waarin hij uiteen zet hoe te komen tot een rechtvaardige samenleving. Hij stelt een methode waarin hij een concept genaamd the Original Position ontwikkelt waarin achter een zogenaamde Veil of Ignorance wordt besloten hoe deze rechtvaardige samenleving eruit hoort te zien. Vertegenwoordigers van virtuele groepen in de samenleving die niet weten tot welke maatschappelijke groep ze behoren, noch wat hun natuurlijke eigenschappen en vermogens zijn, komen zo rationeel tot de beste verdeling van rechten, kansen, inkomen et cetera. Robert Nozick publiceert in 1974 als reactie op A Theory of Justice zijn boek Anarchy, State and Utopia. Hierin beargumenteert hij dat een minimale staat de enige vorm van samenleving is die kan worden gerechtvaardigd. Hij werpt op tegen Rawls dat herdistributie via welk mechanisme dan ook niet verdedigbaar is. Hij doet dit door te stellen dat mensen recht hebben op hun eigendommen en eigen arbeid als autonome mensen. Belastingen, een middel voor herdistributie, mogen niet geheven worden, omdat dit de autonomie van de mensen aantast. De Original Position wordt door Nozick als niet geldig gezien, omdat de natuurlijke vermogens van mensen onderdeel zijn van hun wezen en niet kunnen worden genegeerd in (virtuele) onderhandelingen. In mijn conclusie stel ik dat Nozick goede argumenten heeft, maar dat die niet sterk genoeg zijn om Rawls Theory of Justice definitief te ondermijnen. Zijn voorbeeld van Wilt Chamberlain is sterk. De basis van Rawls Original Position blijft mijns inziens ferm overeind. Herdistributie is logisch op basis van de Original Position en de principes die eruit voortkomen om een rechtvaardige samenleving te creëren hebben niet in kracht ingeboet.