Bakra of blaka. Een zoektocht naar culturele identiteit als Surinaamse Nederlander

Abstract

In Nederland is er sprake van witte onschuld, stelt de Surinaams-Nederlandse antropoloog Gloria Wekker. Dit niet-willen-weten van witte dominantie en racisme zorgt voor discriminatie die niet opgemerkt wordt in de multiculturele samenleving. Hybriditeit ontstaat door vermenging van verschillende cultuurelementen en heeft vaak sociaal-culturele ongelijkheid als gevolg. In de autobiografische romans Dubbelbloed (2017) van Ethica Voorn en Onder de paramariboom (2018) van Johan Fretz komen deze fenomenen sterk voor. Beide boeken thematiseren de identiteitstwijfel van een hoofdpersoon die half Nederlands, half Surinaams is. In dit eindwerkstuk is onderzocht hoe de boeken zich positioneren binnen/tussen de Surinaamse en Nederlandse cultuur. Dit is gedaan aan de hand van vier deelvragen over de manieren waarop de identiteitstwijfel van de hoofdpersonen wordt laten zien. Die deelvragen gaan over het kenmerken van de eerdergenoemde culturen, het thema familierelaties, de presentatie van dialogen en het gebruik van beeldspraak. Duidelijk wordt dat de hoofdpersonen zich verbonden voelen met Suriname, ondanks hun Nederlandse opvoeding. Dit komt voornamelijk doordat mensen uit hun omgeving hen hebben gemarkeerd als ‘anders’ en niet-Nederlands, waardoor ze actief hun Surinaamse roots zijn gaan onderzoeken. Oftewel: de witte onschuld van hun omgeving zorgde ervoor dat ze meer wilden weten over hun hybride identiteit.