De controle vanuit de gebruiker op het gatekeeping selectieproces van Google Nieuws

Abstract

Voor de selectie van nieuws stellen onlineplatformen in toenemende mate de gebruiker centraal. Het gatekeeping selectieproces, wat in digitale media veelal gebruikt maakt van algoritmes, geeft de gebruiker de controle over wat ze te zien krijgen door middel van personalisatie. Deze vorm van gatekeeping speelt daarom een steeds belangrijkere rol in het kader van nieuws, de publieke ruimte en de constructie van de maatschappelijke realiteit. Dit onderzoek richt zich specifiek op het online nieuws- distributieplatform Google Nieuws en gaat in op de vraag hoe de affordances in de Google Nieuws applicatie de gebruiker controle met betrekking tot het informatieselectieproces. Hiervoor wordt de interface van Google Nieuws ontleed aan de hand van een walkthrough methode, van Light, Burgess en Duguay (2018), aangevuld met een discursieve interface analyse, van Mel Stanfill (2015), bestaande uit drie typen affordances: functionele, zintuiglijke en cognitieve. Uit de analyse blijkt hoe de verschillende affordances die uit de interface voortkomen begrepen kunnen worden als dataficatie- en selectiemechanismen die uiteindelijk invloed hebben op het gatekeeping selectieproces. De interface van Google Nieuws stuurt de gebruiker aan om deel te nemen aan het gatekeeping selectieproces door middel van voorgeselecteerde gebruikersdata en zelfgeselecteerde gebruikersdata. Google Nieuws doet echter een groter beroep op de tweede vorm: het inzetten van zelfgeselecteerde gebruikersdata. De gebruiker wordt, in de interface, door middel van alle drie de genoemde affordances, gestuurd om gebruikersdata en interesses te delen met het platform. Echter blijkt uit dit onderzoek dat de daadwerkelijke invloed van de gebruiker op de getoonde content op meerdere manieren beperkt is, en kan er zelfs gesteld worden dat de gebruiker voornamelijk schijncontrole krijgt over zijn of haar rol in het selectieproces. Zo krijgen gebruikers bijvoorbeeld de mogelijkheid om bepaalde bronnen te verbergen, echter worden deze wel weer getoond wanneer de gebruiker vraagt om meer ‘’context en perspectief’’ over een nieuwsonderwerp. Een bijkomende bevinding is dat Google Nieuws middels deze functionaliteit een poging lijkt te doen om ondanks personalisatie een bredere variëteit aan nieuws aan te bieden, wat interessant implicaties zou kunnen hebben voor het breder academisch debat omtrent personalisatie van het gatekeeping selectieproces. Dit gaat namelijk tegen de angst in van mediawetenschappers die stellen dat algoritmes op basis van personalisatie kunnen resulteren in maatschappelijke fragmentatie. Vervolgonderzoek aan de hand van een etnografisch methodiekwordt aanbevolen om tot verder generaliseerbare conclusies te komen.