Ideologische Amerikanisering? Nederlandse denkbeelden in kranten over het Amerikaanse anticommunisme in 1950-1955

Abstract

Het anticommunistische sentiment in de Verenigde Staten kende een hoogtepunt in de jaren vijftig van de twintigste eeuw met het McCarthyisme. Ook in Nederland groeide in deze periode de angst en het wantrouwen tegenover communisten. Kranten waren op dat moment een van de belangrijkste informatiebronnen en introduceerden Amerika en de Amerikaanse cultuur en denkbeelden over Amerika. Hier vloeit de vraag uit voert: in hoeverre is het anticommunistische sentiment in Nederlandse kranten in de jaren 1950-1955 te duiden als een gevolg van Amerikanisering? Deze vraagstelling is onderzocht aan de hand van een tekstuele analyse van Nederlandse kranten in het digitale archief Delpher. De Amerikaanse ‘klopjacht’ op communisten werd in de Nederlandse kranten met ambivalente gevoelens ontvangen. Enerzijds was in Nederland en de Nederlandse kranten ook een groeiend anticommunistisch sentiment te bemerken. Anderzijds werden de Amerikaanse, extremistische handelswijze en methoden van de ‘jacht’ op alle communistische activiteit, afgekeurd. De Nederlanders, en hiermee de Nederlandse identiteit, zetten zich af tegen het McCarthyisme en Amerikaanse invloeden op ideologisch vlak. Het anticommunistische sentiment in de Nederlandse kranten in de jaren 1950-1955 is slechts gedeeltelijk te duiden als een gevolg van Amerikanisering.